Naam De Marne
Code 1003
Provincie Groningen
Inwonertal 10013

2018

Bron

Categorie Risico Kans Max. impact Gewogen bedrag
Gemeentefonds Algemene uitkering gemeentefonds None None 250000.0
Belasting BTW compensatiefonds None None 135000.0
GR / Verbonden partijen Lening Essent None None None
Dividend/Rente Renterisico None None 50000.0
Personeel Kwetsbaarheid personeelsformatie None None 150000.0
GR / Verbonden partijen Beperkt zicht op samenw./uitbesteding None None 25000.0
Kapitaalgoederen Groenonderhoud None None 15000.0
Kapitaalgoederen Civiele kunstwerken None None 46000.0
Kapitaalgoederen Openbare verlichting None None None
Kapitaalgoederen Onderhoud wegen en bermen None None 90000.0
Kapitaalgoederen Onkruidbestrijding None None 35000.0
BUIG Uitvoering wet BUIG None None 152000.0
Sociaal domein Uitvoering WSW None None None
Sociaal domein Participatie Noord Groningen None None 88000.0
Sociaal domein Jeugdzorg None None 133000.0
Sociaal domein WMO uitkeringen None None 180000.0
Sociaal domein Programma Krimp & Leefbaarheid None None None
Grondexploitatie Grondexploitaties None None 100000.0
GR / Verbonden partijen PROloog None None 70000.0

0 1 2
0 Waardering Ratioweerstandsvermogen Betekenis
1 A >2,0 Uitstekend
2 B 1,4 < x < 2,0 Ruim voldoende
3 C 1,0 < x < 1,4 Voldoende
4 D 0,8 < x < 1,0 Matig
5 E 0,6 < x < 0,8 Onvoldoende
6 F < 0,6 Ruim onvoldoende


0 1 2 3 4
0 Weerstandsvermogen (x 1.000 euro) Rekening 2016 Begroting 2017 Begroting 2018
1 Benodigde weerstandscapaciteit a 1.830 1.635 1.861
2 Beschikbare weerstandscapaciteit b 7.646 6.194 7.096
3 Ratio weerstandsvermogen b/a 4,18 3,79 3,81
4 Weerstandsvermogen b-a 5.816 4.559 5.235


0 1 2 3 4 5 6 7
0 bedragen x € 1.000 Benodigde weerstandscapaciteit (risico's)
1 Nr. Rekening 2016 Begroting 2017 Begroting 2018
2 I S I S I S
3 1 Algemene uitkering gemeentefonds 250 0 250 0 250 0
4 2 BTW compensatiefonds 115 15 115 20 115 20
5 Lening Essent 0 0 0 0 0 0
6 3 Renterisico 0 50 0 50 0 50
7 4 Kwetsbaarheid personeelsformatie 150 0 0 0 150 0
8 5 Beperkt zicht op samenw./uitbesteding 25 0 25 0 25 0
9 6 Groenonderhoud 0 15 0 15 0 15
10 7 Civiele kunstwerken 46 0 46 0 46 0
11 8 Openbare verlichting 60 0 66 0 0 0
12 9 Onderhoud wegen en bermen 150 0 150 0 90 0
13 10 Onkruidbestrijding 35 0 35 0
14 11 Uitvoering wet BUIG 0 152 0 152 0 152
15 Uitvoering WSW 0 75 0 0 0 0
16 12 Participatie Noord Groningen 121 0 88 0
17 13 Jeugdzorg 0 53 0 53 0 133
18 14 WMO uitkeringen 0 180 0 140 0 180
19 15 Programma Krimp & Leefbaarheid 0 0 0 0 0 0
20 16 Grondexploitaties 109 0 102 0 100 0
21 17 PROloog 50 0 50 0 70 0
22 Totaal 955 539 960 429 968 550
23 Structureel maal factor 2 1.079 859 1.099
24 Waarschijnlijkheidsfactor 90% 859 971 863 773 871 989
25 Benodigde weerstandscapaciteit 1.830 1.635 1.861


0 1 2 3
0 Beschikbare weerstandscapaciteit (stand per einde begrotingsjaar)
1 (be dra ge n x 1.000 euro) Rekening 2016 Begroting 2017 Begroting 2018
2 Algemene reserve 3.488 3.482 2.758
3 Bestemmingsreserves 4.108 2.662 4.288
4 Totaal reserves 7.596 6.144 7.046
5 Post onvoorzien (2 x 25) 50 50 50
6 Stille reserves pm pm pm
7 Onbenutte belastingcapaciteit pm pm pm
8 Beschikbare weerstandscapaciteit 7.646 6.194 7.096


0 1
0 Naam 5. Beperkt zicht op samenwerking en uitbesteding
1 Programma Overig
2 Omschrijving Meer taken zijn uitbesteed aan samenwerkingsverbanden of aan derden. Hoewel de competentieontwikkeling van de medewerkers daarbij moet aansluiten, ontbreekt het mogelijk aan capaciteit en kwaliteit om hier goed sturing aan te geven en te controleren op de gemaakte afspraken.
3 Risico (in €) Bij het maken van afspraken in samenwerkingsverbanden en bij uitbesteding is nadrukkelijk aandacht voor een goede beschrijving van de te behalen resultaten en de borging van sturing en controle op de realisatie daarvan. Het risico wordt geschat op k€ 100.
4 Kans 25%
5 Jaar van signalering 2015
6 Beheersmaatregel Kwartaalrapportage in de P&C-cyclus


0 1 2 3 4 5 6 7
0 realisatie begroting begroting begroting begroting begroting norm/cate Financiele kengetallen 2016 2017 2018 2019 2020 2021 gorie
1 Weerstandsvermogen
2 ratio weerstandscapaciteit 4,18 3,79 3,81 3,91 4,06 4,14 >= 1
3 ratio weerstandscapaciteit (excl. bestemmingsreserves) 1,91 2,13 1,48 1,44 1,42 1,41 >= 1
4 Overige
5 netto schuldquote (incl. doorgeleende gelden) 64,7% 90,7% 74,8% 75,0% 72,4% 70,2% A
6 netto schuldquote (excl. doorgeleende gelden) 56,5% 79,2% 72,0% 72,3% 69,6% 67,5% A
7 solvabiliteitsratio 22,7% 17,5% 27,7% 29,2% 31,3% 33,0% B
8 grondexploitatie 0,5% 4,8% 0,5% 0,5% 0,5% 0,5% A
9 structurele exploitatieruimte 6,7% 0,2% 1,1% 1,4% 1,5% 1,2% A
10 belastingcapaciteit 114,6% 107,0% 105,5% 105,5% 105,5% 105,5% C


0
0 Lasten
1 bruto lasten (i ncl . res erve re s ul ta a t) 33.640 33.871 33.857 33.844 -/- incidentele lasten 353 54 -/- toevoeging aan de reserves 215 519 545 424
2
3
4 structurele lasten (a) 33.072 33.298 33.312 33.420


0
0 Baten
1 bruto baten (i ncl . re s e rve res ul ta a t) 33.640 33.871 33.857 33.844 -/- incidentele baten -/- onttrekking uit de reserves 207 84 30 21
2
3
4 structurele baten (b) 33.433 33.787 33.827 33.823


0 1 2 3
0 Financiële kengetallen (waarden) Categorie A Categorie B Categorie C
1 Overige
2 Netto schuldquote (incl. doorgeleende gelden) <90% 90-130% >130%
3 Netto schuldquote (excl. doorgeleende gelden) <90% 90-130% >130%
4 Solvabiliteitsratio >50% 20-50% <20%
5 Grondexploitatie <20% 20-35% >35%
6 Structurele exploitatieruimte >0% =0% <0%
7 Belastingcapaciteit <95% 95-105% >105%


0 1
0 Naam 1. Algemene uitkering uit het Gemeentefonds
1 Programma Algemene middelen en ondersteuning
2 Omschrijving De gemeente is financieel sterk afhankelijk van de rijksbijdrage uit het Gemeentefonds. De omvang is gekoppeld aan de groei van de Rijksbegroting. Financiële afwijkingen zijn daarom mogelijk.
3 Risico (in €) k€ 500
4 Kans 50%
5 Jaar van signalering nb
6 Beheersmaatregel De raming van de Algemene uitkering dient realistisch te zijn en is gebaseerd op de circulaires en bijbehorende rekenmodellen die het Rijk verstrekt.


0 1
0 Naam 2. btw-compensatiefonds
1 Programma Overig
2 Omschrijving De gemeente kan voor een groot aantal activiteiten de btw terugkrijgen uit het btw-compensatiefonds (BCF), mits wordt voldaan aan de daarvoor gestelde eisen. Zo zijn investeringen in de gemeentelijke openbare ruimte in principe btw-compensabel. In enkele gevallen pleegt de gemeente samen met andere (overheids)organisaties investeringen in de openbare ruimte die niet onder het BCF vallen. Het risico bestaat dat daarmee mogelijk niet (geheel) wordt voldaan aan de voorwaarden om in aanmerking te komen voor btw-compensatie.
3 Risico (in €) Elk jaar wordt ca. € 2 miljoen gedeclareerd bij het BCF. Het risico van gedeclareerde, maar niet compensabele btw wordt geschat op 2%,k € 40 per jaar. Het incidentele risico op projecten en ontwikkelingen wordt geschat op k€ 230.
4 Kans 50%
5 Jaar van signalering nb
6 Beheersmaatregel Geen


0 1
0 Naam 3. Renterisico
1 Programma Overig
2 Omschrijving De gecalculeerde rente is gebaseerd op de verwachte renteontwikkelingen. De werkelijke rente kan hoger of lager uitvallen.
3 Risico (in €) 1% afwijking betekent een afwijking van k€ 200.
4 Kans 25%
5 Jaar van signalering 2015
6 Beheersmaatregel Geen


0 1
0 Naam 4. Kwetsbaarheid personeelsformatie
1 Programma Overig
2 Omschrijving Onze organisatie is klein en per beleidsveld is er meestal sprake van één of twee ambtenaren die breed inzetbaar moeten zijn en (mede daardoor) niet altijd de gedetailleerde specialistische kennis (kunnen) hebben. De ontwikkelingen vanuit de landelijke overheid betreffende bijv. de jeugdzorg maakt deze problematiek nog groter. Er is niet altijd achtervang en bij uitbreiding van taken, ziekte of vertrek kunnen


0 1
0 werkzaamheden stagneren. Inhuur van externe capaciteit leidt tot hogere kosten. De kwetsbaarheid kan ook gelden voor samenwerkingsverbanden, zoals P&O, ICT en Participatie Noord Groningen.
1 Risico Deze kwetsbaarheid blijft ook in 2018 bestaan ondanks intensievere samenwerking met andere gemeenten. In voorkomende gevallen zal er noodgedwongen externe inzet moeten worden geregeld.
2 Kans PM
3 Jaar van signalering 2015
4 Beheersmaatregel Beheersing begint bij de directie. Zij moet goed zicht hebben op toekomstige personele knelpunten en bestaande knelpunten oplossen. Dit kan bereikt worden door voortdurend in 'gesprek' te zijn met de medewerkers maar ook door ontwikkelingen in te schatten en daar op te anticiperen. Vroegtijdig signaleren voorkomt uitval van medewerkers en vroegtijdig anticiperen op ontwikkelingen voorkomt 'gaten' in de formatie. Daarmee kan een substantiële bijdrage worden geleverd aan een vermindering van de kwetsbaarheid.


0 1
0 Naam 6. Groenonderhoud
1 Programma Verkeer en vervoer
2 Omschrijving Er zijn meer dan 18.000 bomen. Een groot aantal daarvan staan langs wegen, voetpaden en begraafplaatsen. Door de bezuiniging is er een achterstand ontstaan in het onderhoud van deze bomen waardoor er een veiligheidsrisico ontstaat. In 2016 is begonnen met het inlopen van de achterstanden. Door de essentaksterfziekte is er echter nog veel te doen en het risico nog niet beperkt.
3 Risico (in €) k€ 75
4 Kans 20%
5 Jaar van signalering 2015
6 Beheersmaatregel Situaties monitoren en beheerplannen herijken op bestaande risico's en budgetten.


0 1
0 Naam 7. Civiele kunstwerken
1 Programma Verkeer en vervoer
2 Omschrijving Er zijn 59 bruggen. Daarnaast is er in onze gemeente 9.301 m1 beschoeiing, 275 m1 kademuren en 23 steigers. Er zijn te weinig middelen voor onderhoud. Het niet uitvoeren van onderhoud brengt risico's en gevolgschade met zich mee.
3 Risico (in €) k€ 130
4 Kans 35%
5 Jaar van signalering 2015
6 Beheersmaatregel Situaties monitoren, voldoende middelen beschikbaar stellen en schades herstellen.
7
8 N aam 9. Onderhoud wegen en bermen
9 Programma Verkeer en vervoer
10 Omschrijving Wegen: Werkzaamheden voor herstel van een te zwakke constructie en/of afvoer van een teer-houdend asfalt zijn geen klein of groot onderhoud en vallen daarom buiten het bestek wegen. Het herstel/afvoer brengt bij optreden extra kosten met zich mee.
11 Risico (in €) Wegen k€ 900 (geschat)
12 Kans 10%
13 Jaar van signalering 2011
14 Beheersmaatregel Elk jaar vindt er een evaluatie plaats van het wegen- en bermenonderhoud. Voldoende middelen beschikbaar stellen en gebreken herstellen.


0 1
0 Naam 10. Onkruidbestrijding
1 Programma Verkeer en vervoer
2 Omschrijving Door veranderende wetgeving mogen er sinds maart 2016 geen chemische middelen meer worden gebruikt om onkruid te bestrijden. Hierdoor wordt het beeld op verharding groener en de kans op gladheid groter.
3 Risico (in €) k€ 70
4 Kans 50%
5 Jaar van signalering 2016
6 Beheersmaatregel Frequenter onderhoud uitvoeren.


0 1
0 Naam 11. Uitvoering wet BUIG
1 Programma Sociaal Domein
2 Omschrijving Voor de betaalde uitkeringen WWB, WIJ, IOAW, IOAZ en deels BBZ ontvangt de gemeente jaarlijks een budgetfinanciering van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. In het kader van de overheidsbezuinigingen zal de budgetfinanciering niet gunstiger uitvallen ten opzichte van het jaar 2014. Gelet op de ontwikkelingen op de arbeidsmarkt is anderzijds de verwachting dat de uitgaven in het kader van de wet BUIG niet naar beneden kunnen worden bijgesteld.


0 1
0 Risico (in €) k€ 303
1 Kans 50%
2 Jaar van signalering 2015
3 Beheersmaatregel Ook in 2018 is de dienstverlening op het Werkplein Noord-Groningen zodanig afgestemd om de instroom in de uitkering zo laag mogelijk te houden door: hoogwaardige handhaving aan de poort, controle op voorliggende voorzieningen, jongeren zoveel mogelijk terugleiden naar school.


0 1
0 Naam 12. Participatie Noord Groningen (PNG)
1 Programma Sociaal Domein
2 Omschrijving In 2016 is de gemeenschappelijke regeling Participatie Noord Groningen vastgesteld. PNG stelt jaarlijks een begroting op waarin ook een paragraaf weerstandsvermogen is opgenomen met een beschrijving van de risico's. Conform de Gemeenschappelijke Regeling zijn de gemeenten voor eventuele tekorten bij PNG aansprakelijk. Derhalve dienen de gemeenten de risico's en de financiële vertaling daarvan op te nemen in het eigen weerstandsvermogen. De risico's zijn: Kwetsbaarheid personeelsformatie • Afhankelijkheid van grote klanten • loonkosten WSW (personeelsverloop) • groei doelgroepen • Bedrijfsvoering • renterisico rekening courant • herindeling Het Hogeland • Aardbevingsrisico •
3 Risico (in €) k€ 380 (begroting 2018 PNG)
4 Kans 23,1 % (o.b.v. verdeelsleutel deelnemende gemeenten)
5 Jaar van signalering 2016
6 Beheersmaatregel PNG maakt onderdeel uit van de P&C-cyclus van de deelnemende gemeenten om tekorten tijdig te signaleren en sturing kan plaatsvinden.


0 1
0 Naam 13. Jeugdzorg
1 Programma Sociaal Domein
2 Omschrijving O De decentralisatie van de jeugdzorgtaken naar gemeenten gaat gepaard met een korting van 15% op macroniveau. Deze verrekening gebeurt in de periode van drie jaar. Daarnaast is het budget voor 2015 voor elke gemeente bepaald o.b.v. het huidige zorggebruik. Vanaf 2016 wordt dit bepaald o.b.v. een zogeheten objectief verdeelmodel. Dit houdt in dat elke gemeente een budget per jongere krijgt. p het gebied van Jeugdhulpverlening zijn de BMWE-gemeenten een provinciale solidariteit aangegaan voor zowel de Zorg in Natura alsook de PGB-uitgaven. Deze solidariteit bestaat in elk geval nog in 2017. Ten tijde van het opstellen van de begroting 2018 is nog onbekend of in 2018 de provinciale solidariteit wordt gecontinueerd. We handhaven vooralsnog de inschatting van de jaarrekening 2016.
3 Risico (in €) k€ 533
4 Kans (25% 50% 75%) 25%
5 Jaar van signalering 2014, 2015 en 2016


0 1
0 Naam 14. Wmo-uitkeringen
1 Programma Sociaal Domein
2 Omschrijving Met ingang van 2015 is een korting toegepast op het Wmo-budget in de algemene uitkering voor de bestaande taken die gemeenten al hadden vóór de decentralisatie (Wmo-oud). Verder is van belang om te noemen dat de Centrale Raad van Beroep op 18 mei jl. uitspraak heeft gedaan in drie zaken omtrent huishoudelijke ondersteuning. Op dit moment wordt het nut en de noodzaak onderzocht om het beleid naar aanleiding van deze uitspraken te wijzigen. We kunnen op dit moment niet aangeven wat de financiële consequenties zijn.
3 Risico (in €) k€ 200
4 Kans 90%
5 Jaar van signalering 2016
6 Beheersmaatregel We blijven de kostenontwikkelingen Wmo-oud monitoren en deze zien in samenhang met de budgetten voor de nieuwe Wmo-taken.


0 1
0 Naam 15. Programma Krimp & Leefbaarheid
1 Programma Programmaoverstijgend
2 Omschrijving We krijgen te maken met een significante vermindering van het aantal inwoners. Bovendien is sprake van vergrijzing en ontgroening. De krimp van de bevolking zal onder andere leiden tot een relatief hoge lastendruk op de bestaande bevolking om bestaande voorzieningen in stand te houden. We anticiperen op deze ontwikkelingen d.m.v. het in 2012 opgestelde Programma Krimp & Leefbaarheid (zie Beheersing).
3 Risico Het gevaar (bij niets doen) is dat onze gemeente niet voldoende is ingespeeld op de veranderende omstandigheden. Deze risico’s zijn in 2010 in kaart gebracht middels de ‘Situatieschets bevolkingskrimp De Marne’. Voor de volledigheid wordt hiernaar verwezen. Enkele risico’s zoals genoemd in de Situatieschets zijn: Fysiek: de krimp, vergrijzing en ontgroening vragen om minder en 1. een ander aanbod van woningen, voorzieningen etc. Het gevaar is dat hier onvoldoende op wordt ingespeeld en de neergang onvoldoende begeleid wordt, waardoor er geen basisniveau aan voorzieningen aangeboden kan worden en waardoor de ruimtelijke omgeving in een negatieve spiraal terechtkomt; Sociaal: bij verminderende inwonersaantallen neemt het draagvlak 2. voor die zaken die de leefbaarheid bepalen (verenigingen, activiteiten, ontmoeting etc.) sterk af. Men is minder toegerust op de veranderende vraag die door een andere bevolkingssamenstelling ontstaat (bijvoorbeeld meer toegespitst op ouderen); Financieel: De organisatie is onvoldoende ingespeeld op een 3. verminderende inkomstenstroom (minder inwoners betekent minder inkomsten uit Gemeentefonds) dan wel op een toenemende kostendruk (o.a. meer kosten ouderen en Wmo etc.).


0 1
0 Kans Onze gemeente loopt als perifeer gebied voorop als het gaat om krimp, ontgroening en vergrijzing. Op termijn gaan deze ontwikkelingen in 60% van de Nederlandse gemeenten spelen. In verband met het feit dat krimp hoog op de politieke agenda staat, bestaat er de kans om nu al in te spelen op deze ontwikkelingen begeleid door middelen die provincie en rijk bieden.
1 Jaar van signalering 2009
2 Beheersmaatregel Onze gemeente heeft in de afgelopen jaren zich middels het Integraal Beleidskader Krimp en Leefbaarheid (kortweg krimpnota, vastgesteld febr. 2011) en het Woon-en Leefbaarheidsplan De Marne 2012-2021 (vastgesteld december 2011) beleidsmatig voorbereid op de verwachte demografische ontwikkelingen en de daarmee samenhangende gevolgen. De maatregelen uit het Woon-en leefbaarheidsplan De Marne 2012-2021 en de uitwerking daarvan zijn in september 2012 door het college vastgelegd in het Programma Krimp en Leefbaarheid 2012-2021. Daarmee wordt de uitvoering geborgd, toegezien of er binnen de beleidskaders wordt gehandeld, reële ontwikkelingen gesignaleerd en ontbrekende financiering gegenereerd. In 2013 is d.m.v. het vrijkomen van de beschikking van de provincie voor een bijdrage uit de Reserve Leefbaarheid Krimpgebieden en het ISV een deel van de financiering van de plannen mogelijk gemaakt.


0 1
0 Naam 16. Grondexploitaties
1 Programma Paragraaf Grondexploitaties
2 Omschrijving Dankzij de afwaarderingen van grondexploitaties in 2011 en 2016, het verder verkleinen van de voorraad bouwkavels en de doorgevoerde dalingen van kavelprijzen is het risico de laatste jaren erg afgenomen.
3 Risico (in €)
4 Kans (25% 50% 75%)
5 Jaar van signalering 2016
6 Beheersmaatregel In de Grondnota (medio 2017) is ook nader ingegaan op de risicoanalyse. Voor een aantal parameters (verkoopsnelheid, rente en grondprijs) is het effect op de eindwaarde berekend indien zich hierin veranderingen voordoen. Het is de verwachting dat de komende jaren het risicoprofiel zich rond het bedrag van € 100.000 zal stabiliseren.


0 1
0 Naam 17. PROLoog
1 Programma Leefomgeving
2 Omschrijving D Om de risico’s goed te kunnen beheersen heeft de gemeente eind 2013 de programma- en projectrisico’s geïnventariseerd. De resultaten hiervan zijn gerapporteerd in de Inventarisatie programma- en projectrisico’s Plan voor Regie en Ruimtelijke Ontwikkeling Lauwersoog (PROLoog) van 20 december 2013. In het rapport heeft Deloitte aanbevelingen gedaan voor de professionalisering van de risicobeheersing. Alle aanbevelingen hieruit zijn inmiddels geïmplementeerd. e toetsing van de beheersmaatregelen maakt ook onderdeel uit van het Verslag van bevindingen van de accountant. Deze heeft ten behoeve van de jaarrekening 2015 geconstateerd dat PROLoog goed is ingeregeld en dat het college het projectcontrol heeft geïmplementeerd.


0 1
0 Naam 17. PROLoog
1 D esalniettemin blijft er een ‘restrisico’ over.
2 Risico (in €) k€ 1.400 (verwachte uitgaven in 2018)
3 Kans 5%
4 Jaar van signalering 2016
5 Beheersmaatregel O D Ondanks de preventieve maatregelen die zijn beschreven in het eerder genoemde rapport, blijft er een risico bestaan dat zich afwijkingen van de subsidiebeschikking voordoen. Dan is het voor de gemeente van groot belang om dat tijdig te signaleren, zodat de financiële gevolgen beheersbaar blijven. Daarom heeft de gemeente een aanvullende maatregel genomen, bovenop de aanbevelingen van Deloitte. m afwijkingen van de subsidiebeschikking tijdig te signaleren, laat de gemeente alle gesubsidieerde projecten eenmaal per jaar controleren door een accountant. Normaal gesproken vindt zo’n accountantscontrole maar een keer plaats, namelijk na afronding van het project. oor de implementatie van deze maatregel wordt dus eens per jaar vastgesteld of er afwijkingen van de subsidiebeschikking zijn geweest. Dit heeft de volgende voordelen: Het bedrag waarover de gemeente risico loopt wordt beperkt tot de • uitgaven in het jaar voorafgaande aan de controle in plaats van de uitgaven gedurende het gehele project; De gemeente kan nog maatregelen treffen om de afwijking te • herstellen of om toestemming te vragen voor de afwijking, omdat het project nog niet volledig is afgerond.