Gemeentelijst

Naam Landerd
Code 1685
Provincie Noord-Brabant
Inwonertal 15332

2018

Bron

Categorie Risico Kans Max. impact Gewogen bedrag
Gemeentefonds Algemene uitkering gemeentefonds 10.0 2278539.0 227853.9
Dividend/Rente Dividend BNG 50.0 32500.0 16250.0
GR / Verbonden partijen Gemeenschappelijke regelingen 10.0 711088.0 71108.8
GR / Verbonden partijen Gewaarborgde geldleningen 10.0 175000.0 17500.0
Overig Ombuigingen 10.0 14810.0 1481.0
ICT algemeen ICT-samenwerking 30.0 300000.0 90000.0
Personeel Voorziening voor wethouderspen-sioenen 10.0 199909.0 19990.9
Personeel Salarissen eigen personeel, stijging meerjarig None None None
Juridisch, aansprakelijkheid, claims Planschade 50.0 15000.0 7500.0
Dividend/Rente Rente 30.0 232563.0 69768.9
Personeel Verzekering bestuurders 10.0 453321.0 45332.1
Belasting Vennootschapsbelasting None None None
Juridisch, aansprakelijkheid, claims Wet Dwangsom 70.0 1000.0 700.0
Kapitaalgoederen Wegenbeheerplan 10.0 536909.0 53690.9
GR / Verbonden partijen Bijstand Besluit Zelfstandigen (verstrekken leningen) 10.0 0.0 0.0
Sociaal domein Jeugdzorg 10.0 3361670.0 336167.0
Sociaal domein Participatiewet 30.0 None None
Sociaal domein Re-integratie Participatiewet 10.0 174156.0 17415.6
Sociaal domein Wmo (nieuwe taken) 10.0 1856028.0 185602.8
Sociaal domein Wmo oude taken en nieuwe taken (begeleiding) 10.0 1029712.0 102971.2
Sociaal domein WSW 10.0 2134121.0 213412.1
Bodemsanering Monumenten / Archeologie 10.0 34100.0 3410.0
GR / Verbonden partijen Bijdrage ODBN 10.0 440723.0 44072.3
Projecten Projecten Meer Maashorst 10.0 2126460.0 212646.0
Juridisch, aansprakelijkheid, claims Afvalverwerking / naheffing HRA Attero None None None
Grondexploitatie GREX, exclusief LOG Graspeel 31.9360681237201 14539664.0 4643397.0
Grondexploitatie LOG Graspeel 30.0 455981.0 136794.3

0 1 2 3 4
0 Rekening 2016 Begroting 2017 Begroting 2018 Str of Inc
1 weerstandscapaciteit exploitatie
2 Onbenutte belastingcapaciteit
3 - OZB 1.134 1.159 1301
4 - rioolrecht 0 0 0
5 - afvalstoffenheffing 194 31 0
6 - leges en andere heffingen 510 390 461
7 Totaal onbenutte belastingcapacitieit 1.838 1.580 1.762
8
9 Structureel saldo rekening / begroting 573 -331 65
10 Weerstandsvermogen exploitatie 2.411 1.249 1.827 structureel
11
12 Weerstandscapaciteit vermogen
13 Behoedzaamheidsreserves 9.141 9.903 7.465
14 Stille reserves gemeentelijke bezittingen 159 159 152
15 Incidenteel saldo rekening / begroting -464 -1.226 -1.257
16 Weerstandscapaciteit vermogen 8.836 8.836 6.360 incidenteel
17 Totale weerstandscapaciteit 11.247 10.085 8.187
18
19 Waarvan structureel 2.411 1.249 1.827
20 Waarvan incidenteel 8.836 8.836 6.360


0 1
0 bedragen in euro 20.000.000 15.000.000 10.000.000 5.000.000 0 weerstandscapaciteit en risico's 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 jaar weerstandscapaciteit Geraamde risico's werkelijke risico's
1
2
3
4
5


0 1 2 3 4 5 6
0 Risico Omschrijving Beheersmaatregel Financieel effect begroting 2017 Risicobedrag begroting 2018 Risicoklasse/ percentage Financieel effect begroting 2018
1 Algemene uitkering gemeentefonds Fluctuaties/aantallen De gemeentelijke inkomsten bestaan voor een groot gedeelte uit de algemene uitkering uit het Gemeentefonds. Door maatregelen van het rijk (bezuinigingen), herverdeeleffecten, aanpassing verdeelmaatstaven etc. lopen we het risico dat de uitkering lager wordt dan geraamd. De gevolgen van de circulaires worden steeds zo snel mogelijk in beeld gebracht. Ook wordt geanticipeerd op verwachte dalingen of stijgingen als daarvoor sterke aanwijzingen zijn. € 155.174 € 2.278.539 Klasse 1, 10% € 227.854
2 Dividend BNG Er worden eisen aan het eigen vermogen van banken gesteld. Dit kan betekenen dat deze uitkering daalt. Er zijn geen maatregelen die wij kunnen nemen. De enige mogelijkheid is om de geraamde inkomsten te verlagen zodat het risico afneemt. Daar is niet voor gekozen. € 16.250 € 32.500 Klasse 3, 50% € 16.250
3 Gemeenschappelijke regelingen De gemeente Landerd heeft bestuurlijke en financiële belangen in verschillende verbonden partijen, waaronder gemeenschappelijke regelingen en vennootschappen. Deze partijen voeren beleid uit voor/namens de gemeente. Naast de beleidsmatige verantwoordelijkheid hebben we als gemeente Landerd ook een financiële verantwoordelijkheid ten aanzien van deze partijen. We volgen instellingen en verenigingen via hun begrotingen en jaarrekeningen. Die worden jaarlijks aan ons voorgelegd en wij kunnen als deelnemer daarover meepraten c.q. reageren op voorstellen. Een aantal regelingen heeft zelf vermogen voor risico’s afgezonderd. € 74.115 € 711.088 Klasse 1, 10% 71.109
4 Gewaarborgde Onze gemeente heeft zich in We volgen instellingen en € 17.500 € 175.000 Klasse 1, € 17.500


0 1 2 3 4 5 6
0 Risico Omschrijving Beheersmaatregel Financieel effect begroting 2017 Risicobedrag begroting 2018 Risicoklasse/ percentage Financieel effect begroting 2018
1 geldleningen het verleden garant gesteld voor een aantal geldleningen. De meeste garantstellingen zijn overgedragen aan het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Bij problemen wordt dit fonds als eerste aangesproken. Onze gemeentelijke verantwoordelijkheid betreft de zogenaamde achtervang. Hierbij is het risico aanzienlijk gereduceerd. Op dit moment bedraagt het saldo van de gegarandeerde leningen ca. € 40 miljoen. Hiervan is het overgrote deel overgegaan naar het waarborgfonds. Daarnaast is er een garantie afgegeven voor een sportvereniging voor een lening van € 350.000 waarvan wij voor 50% garant staan. verenigingen via hun begrotingen en jaarrekeningen. Bij lokale verenigingen wordt eventueel in gesprek gegaan als er betalingsproblemen blijken uit hun jaarstukken. 10%
2 Ombuigingen Het realiseren van ingeboekte bezuinigingen is een risico tot het moment waarop ze zijn gerealiseerd. Aannames kunnen anders uitpakken dan verwacht. Dat kan betekenen dat opgenomen bezuinigingen afgeboekt moeten worden t.l.v. het begrotingssaldo. In de begroting 2016 is nog een bezuiniging opgenomen. Dat betreft de taakstelling van Er worden alleen concrete bezuinigingsvoorstellen opgenomen. Op voorhand moet duidelijk zijn binnen welk taakgebied de bezuiniging ingevuld moet worden. Het voorstel wordt zo concreet mogelijk benoemd. Algemene bezuinigingsopdrachten worden zoveel als mogelijk vermeden. Uitgangspunt is en blijft dat opgenomen bezuinigingsbedragen ook daadwerkelijk ingevuld worden. € 1.481 € 14.810 Klasse 1, 10% € 1.481


0 1 2 3 4 5 6
0 Risico Omschrijving Beheersmaatregel Financieel effect begroting 2017 Risicobedrag begroting 2018 Risicoklasse/ percentage Financieel effect begroting 2018
1 € 44.000 op gemeenschapsaccommodaties. Door de gunstige ontwikkeling van de exploitatie van De Morgenzon is hiervan € 29.190 ingevuld. De taakstelling die nog overblijft, is dan € 14.810. Deze krijgt een plek in de accommodatiediscussie en vervalt vanaf 2020. Afboeken vindt alleen in het uiterste geval plaats.
2 ICT-samenwerking Gemeenten Bernheze, Landerd, Oss en Uden willen hun ICT-taken samenbrengen in één nieuwe organisatie. Personeel, hardware, software en ICT-infrastructuur worden samengebracht. Er wordt een nieuwe ICT-omgeving gebouwd. We hebben speciale aandacht voor: -Hoogte van het kwaliteitsniveau in relatie tot de prijs -Overhead nieuwe en achterblijvende organisaties Werkprocessen standaardiseren met aandacht voor lokale kleur. Gemeente Landerd neemt deel in de projectstructuur. Portefeuillehouder is lid van de stuurgroep. Uitgangspunt in de opdracht van de colleges voor de ICT-samenwerking is dat we met vier gemeenten minder meerkosten krijgen. Definitieve besluitvorming over ICTsamenwerking is nog niet genomen. In de begroting 2018 zijn inmiddels budgetten opgenomen voor eenmalige en frictiekosten. € 150.000 € 300.000 Klasse 2, 30% € 90.000
3 Voorziening voor wethouderspensioenen De berekening van de voorziening wethouderspensioenen is o.a. afhankelijk van de rente waarmee gerekend wordt. Als de rente daalt, moet er bijgestort worden om het benodigde bedrag te bereiken. Het bedrag dat jaarlijks wordt bijgestort proberen zo nauwkeurig mogelijk te bepalen zodat er incidenteel zo weinig mogelijk onverwacht bijgestort moet worden. € 85.486 € 199.909 Klasse 1, 10% € 19.990


0 1 2 3 4 5 6
0 Risico Omschrijving Beheersmaatregel Financieel effect begroting 2017 Risicobedrag begroting 2018 Risicoklasse/ percentage Financieel effect begroting 2018
1 Salarissen eigen personeel, stijging meerjarig In de meicirculaire 2017 wordt voor de salarisstijgingen 2018 uitgegaan van een percentage van 2,4%. Dit percentage en de nieuwe cao is de basis voor de ramingen in de (meerjaren) begroting 2018. Daarmee is het risico vanaf 2018 vervallen. We blijven de ontwikkelingen en dan vooral de cao-onderhandelingen volgen. € 31.651 € 0 € 0
2 Planschade Het wijzigen van bestemmingsplannen of het verlenen van een omgevingsvergunning (uitgebreide procedure) brengt het risico met zich dat de gemeente een planschadevergoeding uit moet keren aan belanghebbenden die als gevolg van dat besluit schade leiden. Naast de verschuldigde planschadevergoeding draagt de gemeente ook de kosten voor het inschakelen van een deskundig adviesbureau. Het risico voor planschade en advieskosten voor externe adviseurs wordt in het geval van particuliere ontwikkelingen al bij de initiatiefnemer neergelegd. Hiermee komt planschade die het gevolg is van een particulier plan niet voor rekening van de gemeente. Voor het overige zullen we het risico op planschade moeten accepteren. € 9.000 € 15.000 Klasse 3, 50% € 7.500
3 Rente In onze financieringsrente 2018 houden wij rekening met een rentepercentage van 1,7% (meerjarig). Dit percentage is gebaseerd op de nu geldende percentages voor langlopende leningen (Bron BNG). Op basis van onze geplande investeringen moeten wij de komende jaren meer leningen afsluiten. Indien de rente gaat Wij volgen de renteontwikkelingen en passen het rentepercentage aan als we verwachten dat de rente gaat stijgen. € 44.596 Rente € 232.563 Klasse 2, 30% € 69.769


0 1 2 3 4 5 6
0 Risico Omschrijving Beheersmaatregel Financieel effect begroting 2017 Risicobedrag begroting 2018 Risicoklasse/ percentage Financieel effect begroting 2018
1 stijgen, betekent dit dat mogelijk niet voor 1,7% geleend kan worden.
2 Verzekering bestuurders Op het gebied van eventuele arbeidsongeschiktheid van de leden van het college van burgemeester en wethouders, evenals de voormalige bestuurders met een APPAuitkering heeft de gemeente Landerd geen verzekering afgesloten. Bij blijvende arbeidsongeschiktheid is de gemeente verplicht om direct een voorziening op te nemen ter grootte van de verplichtingen tot aan de pensioengerechtigde leeftijd. Het is mogelijk om een verzekering af te sluiten. De keuze is gemaakt om dat niet te doen. € 53.947 € 453.321 Klasse 1, 10% € 45.332
3 Vennootschapsbelas ting Per 1 januari 2016 wordt deze belasting ingevoerd voor o.a. gemeenten. Dit betekent dat wij 20% of 25% belasting moeten betalen over activiteiten die onder deze wet vallen en waarbij wij winst maken. Dit betreft vooral onze bedrijfsmatige activiteiten en de GREX. De financiële gevolgen voor ons zijn nog niet bekend. Dit komt ook omdat de exacte regelgeving er nog niet is. De regelgeving biedt opties om activiteiten te clusteren. Door hier goed gebruik van te maken kan het verschuldigde bedrag verlaagd worden. Ten aanzien van de GREX wordt onderzocht welke opties mogelijk zijn om het te betalen bedrag zo laag mogelijk te houden. In de begroting 2018 is al rekening gehouden met een te betalen bedrag van € 50.000 per jaar. Daarom is het risico op nihil gezet. € 57.500 € 0 n.v.t. € 0
4 Wet Dwangsom In het kader van de Wet Dwangsom kunnen wij gehouden zijn aan het betalen In processen opnemen en bewaken dat beschikkingen binnen de daarvoor gestelde termijnen worden € 700 € 1.000 Klasse 4, 70% € 700


0 1 2 3 4 5 6
0 Risico Omschrijving Beheersmaatregel Financieel effect begroting 2017 Risicobedrag begroting 2018 Risicoklasse/ percentage Financieel effect begroting 2018
1 van een vergoeding als niet tijdig beschikkingen worden genomen. genomen.
2 Wegenbeheerplan Het onderhoud aan de wegen wordt al jaren in overeenstemming met het uitgangspunt “sober en doelmatig” planmatig uitgevoerd. In het beheerplan is geen ruimte opgenomen voor gehele reconstructie, (volledige rehabilitatie) terwijl we wel de indruk hebben dat we daar met een aantal wegen geleidelijk aan toe zijn. Daarnaast constateren we dat op m.n. fietspaden de grootonderhoudsmaatregelen onvoldoende duurzaam zijn, vooral als gevolg van wortelschade van veelal grote bomen. Als gevolg hiervan is het comfort soms slecht terwijl soms ook de veiligheid in gevaar komt. Dit betekent dat we rekening moeten gaan houden met stijgende kosten voor wegenbeheer. Omdat het wegenbeheerplan voor een periode van vier jaar wordt vastgesteld kan het zijn dat er (nadelige) schommelingen in de jaarlijkse stortingen optreden bij een volgende Jaarlijkse storting voor wegbeheerplan verhogen. Vanaf de begroting 2017 is dat verwerkt. € 54.900 € 536.909 Klasse 1, 10% € 53.690


0 1 2 3 4 5 6
0 Risico Omschrijving Beheersmaatregel Financieel effect begroting 2017 Risicobedrag begroting 2018 Risicoklasse/ percentage Financieel effect begroting 2018
1 vaststelling.
2 Bijstand Besluit Zelfstandigen (verstrekken leningen) 25% van de verstrekte leningen komt voor onze rekening, 75% voor rekening van het rijk. Als een ondernemer niet aflost blijft deze 25% voor onze rekening. Systematiek is aangepast, maar grofweg geldt bovenstaande regel. Bij het verstrekken van een lening is onderzocht of een ondernemer in staat is af te lossen. Voor 2018 worden geen nieuwe leningen voorzien. € 0 € 0 Klasse 1, 10% € 0
3 Jeugdzorg in Natura  Aantallen Zorg cliënten onbekend en kunnen fluctueren van  Verschuiving zwaardere jeugdzorg naar lichte jeugdzorg nog niet optimaal (functioneren Basisteam Jeugd en Gezin). aantal fte  Omvang Basisteam Jeugd en Gezin (minimum variant). stijgingen inkoop  Kosten jeugdhulp (ZIN) invloed directe  Beperkte doorverwijzing o.a. huisartsen  Voogdijkinderen die verblijven bij Stichting Maashorst te Reek  Het niet halen van het inverdieneffect van de transformatieopgaven Acties naar aanleiding van regionale bijeenkomsten en rapportages van budgetregisseur en centrumgemeente. € 326.712 Rijksbijdrage € 3.267.124 Inverdien- effect transformatie € 94.546 Klasse 2, 10% € 336.236
4 Participatiewet Onvoldoende middelen Aandacht voor instroombeleid en € 87.575 € 408.000 Klasse 2, € 122.400


0 1 2 3 4 5 6
0 Risico Omschrijving Beheersmaatregel Financieel effect begroting 2017 Risicobedrag begroting 2018 Risicoklasse/ percentage Financieel effect begroting 2018
1 I uitvoering Participatiewet als gevolg van toename aantallen die gebruik maken van deze voorzieningen. n 2018 en volgende jaren verwachten wij een financieel tekort (>5%) op de uitvoering van de Participatiewet. uitstroombeleid. Zie ook gemeentelijke notitie die in de loop van 2017 aan de raad wordt voorgelegd. 30%
2 Re-integratie Participatiewet Onvoldoende budget om Participatiewet klanten te reintegreren In geval van budgettekort, zoveel mogelijk inzet van Algemene Gemeentelijke Reserve die beschikbaar is bij IBN. € 15.539 € 174.156 Klasse 1, 10% € 17.416
3 Wmo (nieuwe taken) Budget 2018 Wmo nieuwe taken is €1.856.028. (Meicirculaire 2017). Budgetneutraliteit is het uitgangspunt. De twee belangrijkste risico’s: 1. De Wmo is een “open einde regeling”. 2. Beschermd Wonen (apart onderdeel binnen Wmo, uitgevoerd door Centrumgemeente Oss – krijgt hiervoor directe financiering vanuit Rijk). Mocht Oss niet uitkomen met deze middelen gaat er een verzoek uit richting Rijk en regiogemeenten. 3. Beschermd Wonen zit Continue monitoring op  uitgaven Zorg In Natura (ZIN) en Persoonsgebonden budget (PGB) Continue overleg en duidelijke  afspraken met Oss en regiogemeenten over financiële situatie Beschermd Wonen € 174.845 € 1.856.028 Klasse 1, 10% € 185.603


0 1 2 3 4 5 6
0 Risico Omschrijving Beheersmaatregel Financieel effect begroting 2017 Risicobedrag begroting 2018 Risicoklasse/ percentage Financieel effect begroting 2018
1 als systeem ‘op slot’ waardoor er mensen onnodig in deze dure voorziening blijven. Centrumgemeente Oss wil dit samen met de regiogemeenten veranderen middels de oplosagenda. Doel is meer uitstroom naar lokale gemeenten in de Wmo begeleiding (wat uiteindelijk goedkoper is dan mensen onnodig in de dure voorziening Beschermd Wonen houden). DUS: er komen mensen over vanuit Beschermd Wonen naar de lokale Wmo. NB vanaf 2020 wordt gemeente Landerd zelf financieel verantwoordelijk voor Beschermd Wonen en vervalt de centrumgemeenteconst ructie.
2 Wmo oude taken en nieuwe taken (begeleiding) Onvoldoende middelen voor oude taken en nieuwe taak. Uitvoeringsbeleid is zoveel als mogelijk afgestemd op het beschikbare budget. € 97.875 € 1.029.712 Klasse 1, 10% € 102.971
3 WSW Onvoldoende rijksbudget om bestaande wsw verplichtingen na te komen Opdracht aan de Gemeenschappelijke Regeling (WSW Brabant Noordoost) om de € 243.356 € 2.134.121 Klasse 1, 10% € 213.412


0 1 2 3 4 5 6
0 Risico Omschrijving Beheersmaatregel Financieel effect begroting 2017 Risicobedrag begroting 2018 Risicoklasse/ percentage Financieel effect begroting 2018
1 taken binnen het budget uit te voeren. Dit wordt regelmatig met de uitvoeringsorganisatie besproken.
2 Monumenten / Archeologie Op basis van de huidige regelgeving wordt bij nieuwe bestemmingsplannen onderzoek gedaan naar het mogelijke archeologische belang. In beginsel komen de kosten daarvan voor rekening van de veroorzaker, volgens daarvoor door de gemeente vast te stellen regels. Bij de door ons zelf te ontwikkelen plannen zijn de kosten voor ons. Voor monumenten is In de begroting een bedrag van € 9.100 opgenomen. In de Subsidieverordening Instandhouding Monumenten Landerd 2010 is echter geen subsidieplafond opgenomen. Indien in 2018 veel subsidie wordt aangevraagd en verleend, dan kan dit bedrag worden overschreden. T Het goed en tijdig stellen van regels voor kosten van archeologisch onderzoek bij ontwikkelen van plannen door derden. Voor onze eigen plannen worden de kosten meegenomen in de kredieten die we daarvoor opnemen. en aanzien van de subsidie aan monumenten hebben wij de aanvragen niet in de hand maar wel de subsidievoorwaarden via de verordening. € 3.600 € 34.100 Klasse 1, 10% € 3.410
3 Bijdrage ODBN In 2013 is de omgevingsdienst Brabant Noord opgericht. Op dit moment zijn er nog steeds aanloopproblemen. Nog niet alle processen zijn op orde. Men heeft nu een concreet plan van aanpak om de zaken Het kritisch volgen en beïnvloeden van de ODBN. Dit doen we bij de stukken van P&C-cyclus en daarnaast bij inhoudelijke overleggen. Tot slot hebben we een stem in het AB. € 40.804 € 440.723 Klasse 1, 10% € 44.072


0 1 2 3 4 5 6
0 Risico Omschrijving Beheersmaatregel Financieel effect begroting 2017 Risicobedrag begroting 2018 Risicoklasse/ percentage Financieel effect begroting 2018
1 op orde te krijgen. De volgende financiële risico’s zijn in beeld: 1. Financiële gevolgen omtrent ICT zijn niet inzichtelijk. 2. Budget overschrijding door toename aantal aanvragen en gewijzigde regelgeving. 3. Wijziging in wijze van factureren in een van de komende jaren 4. In onze begroting opgenomen taakstelling (restant van opgedragen bezuiniging aan ODBN)
2 TOTAAL VAN DE STRUCTURELE RISICO’S € 1.252.954 € 1.646.695
3
4 Projecten Meer Maashorst In het project “Meer Maashorst” is er totaal voor de gemeente Landerd € 2.126.460 subsidie toegezegd. De gemeentelijke projecten worden nu allemaal voorbereid. Belangrijkste randvoorwaarde voor de toekenning van de subsidie is dat de “prestaties” bij het einde van de subsidieregeling ook werkelijk zijn geleverd/ afgerond. Ook tijdige Afspraken met alle betrokken  partijen contractueel vastleggen, en alle betalingen aan deelnemers bestaan uit voorschotten totdat de eindafrekening is opgemaakt. In beide Dynamische  Landschappen doet de gemeente aanzienlijke investeringen. Deze aanbestedingen hebben plaatsgevonden en zijn voor de gemeente positief uitgevallen € 212.646 € 2.126.460 Klasse 1, 10% € 212.646


0 1 2 3 4 5 6
0 Risico Omschrijving Beheersmaatregel Financieel effect begroting 2017 Risicobedrag begroting 2018 Risicoklasse/ percentage Financieel effect begroting 2018
1 realisering van de projecten van derden waar een deel van onze cofinanciering uit moet komen, is belangrijk. We stellen vast dat ook die projecten voor het grootste deel goed verlopen. In 2016 is het risicoprofiel verbeterd, doordat Natuurbegraafplaats De Maashorst is afgerond. Dit is belangrijk voor de cofinanciering voor de gemeentelijke projecten (De snelheid van realisatie van het project van Hofmans / Recreatieoord De Maashorst blijft tot op heden achter, maar dit wordt gecompenseerd door Natuurbegraven). Het lijkt goed mogelijk om de gewenste doelen binnen de begrotingen van de deelprojecten te realiseren. (kosten blijven onder de raming).  We zijn grote onvoorwaardelijke investeringen (met name aankoop Locatie Heurkens) pas aangegaan nadat er zekerheid was over de cofinanciering. T.a.v. de realisatie Poort naar  de Maashorst is er nog een risico van het realiseren van de grondopbrengst en het onder de subsidie brengen van alle uitgaven; hierover moet duidelijkheid komen uit gesprekken met marktpartijen en met de stichting Maashorst in Uitvoering. Uit gesprekken met marktpartijen blijkt dat er concrete interesse is van partijen om de Natuurpoort te willen realiseren. Ruimtelijke procedures zijn  zo spoedig mogelijk opgestart, zodat dit risico zo beperkt mogelijk is. O.a. het bestemmingsplan voor de Natuurpoort is vastgesteld; nu volgt (helaas) een route naar de RvS. Daarnaast is verzocht om de  subsidietermijn te verlengen, mede i.v.m. de doorlooptijd van de vereiste procedures. Er blijken veel partijen behoefte te hebben


0 1 2 3 4 5 6
0 Risico Omschrijving Beheersmaatregel Financieel effect begroting 2017 Risicobedrag begroting 2018 Risicoklasse/ percentage Financieel effect begroting 2018
1 aan het verlengen van de subsidietermijn. Naar aanleiding van de  laatste VGR en de antwoorden daarop vanuit de provincie is gebleken dat er binnen de projecten tamelijk makkelijk budgetten verschoven kunnen worden, zolang het niet te veel “rode kosten” worden. Dit beperkt het risico op kostenoverschrijdingen op individuele posten. Uit de laatste antwoorden  van de provincie NB n.a.v. de VGR lijkt het dat alleen de waardedaling (afwaardering) van aangekochte gronden in aanmerking komt voor dekking vanuit de subsidie. Dit wijkt op punten af van de eerdere detailbegrotingen bij de dynamische landschappen. Dit is een risico, maar betreft relatief kleine bedragen, die wel als cofinanciering kunnen gelden. Recent is de overeenkomst  over de bijdrage van de gemeente voor de vernieuwing van de N324 vastgelegd met de provincie NB. Daarmee ligt een belangrijk deel van de cofinanciering van de gemeente vast, waarmee het risico (op onvoldoende cofinanciering)


0 1 2 3 4 5 6
0 Risico Omschrijving Beheersmaatregel Financieel effect begroting 2017 Risicobedrag begroting 2018 Risicoklasse/ percentage Financieel effect begroting 2018
1 afneemt.
2 Afvalverwerking / naheffing HRA Attero Alle (vm.) Brabantse gewesten hebben in 1993 namens hun gemeenten een aanbiedingsovereenkomst gesloten met Afvalsturing Brabant (thans Attero) voor de levering van brandbaar huishoudelijk restafval. Dit contract liep tot 1-2-2017. Het contract hield o.a. in dat een bepaalde minimale hoeveelheid restafval aangeleverd moest worden. Brabantbreed 510.000 ton. Deze hoeveelheid is volgens Attero over de jaren 2011 t/m 2013 niet geleverd. Attero heeft de (vm.) gewesten hiervoor geldelijk aansprakelijk gesteld en een boete opgelegd. Na een periode van onderzoek wat de mogelijkheden zijn om onder deze boete uit te komen en diverse gesprekken met Attero, is e.e.a. uitgelopen op een arbitragezaak (Nederlands Arbitrage Instituut (NAI)). In deze arbitrage is op 8 januari 2016 een eindvonnis gewezen. De zaak is beslist in het voordeel van de Brabantse gewesten en gemeenten. De strekking heeft van het vonnis Geen grote wijzigingen (volume) in afvalbeleid/gescheiden inzameling van huishoudelijk afval. De lopende overeenkomst met Attero liep af per 1-2-2017. Er is voldoende saldo in de reserve Afvalstoffenheffing om dit risico te kunnen dekken. Daarom wordt dit risico op nihil gezet. € 27.500 € 0 n.v.t. € 0


0 1 2 3 4 5 6
0 Risico Omschrijving Beheersmaatregel Financieel effect begroting 2017 Risicobedrag begroting 2018 Risicoklasse/ percentage Financieel effect begroting 2018
1 heeft ook betrekking op de jaren 2015-2017. Het risico ‘leek’ hiermede vervallen. Ten aanzien van dit vonnis is door Attero een vordering tot vernietiging ingediend. De procedure hiervan heeft plaatgevonden bij het Gerechtshof Den Haag. De vordering van Attero is afgewezen. Tegen dit vonnis staat formeel nog cassatie (hoge Raad) open. Er bestaat thans nog een nieuwe arbitrale procedure die Attero heeft aangespannen in een ander kalenderjaar (2015). In deze tweede arbitrage is binnenkort een zitting, waarna ook daar een uitspraak zal volgen. Uw raad is over deze kwestie door middel van meerdere raadsinformatiebrieven (de laatste d.d. 30 juni 2017) van de Vereniging van Eigenaren (VvC) geïnformeerd. De VvC behartigt de belangen van alle gewesten/gemeenten in Brabant, en laat zich in deze zaak bijstaan door deskundigen /advocaten. Uit berekeningen bleek dat het risico over 2011 t/m 2013 dat wij liepen, ligt tussen de


0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
0 Risico Omschrijving Beheersmaatregel Financieel effect begroting 2017 Risicobedrag begroting 2018 Risicoklasse/ percentage Financieel effect begroting 2018
1 € 113.000 en € 317.000 waarbij het meest waarschijnlijke scenario uitkwam op circa € 193.000. Deze claim lijkt nu van de baan. Rekening houdende met een extrapolatie tot februari 2017 zijn wij uitgegaan van een totaal bedrag van € 275.000. Resteert feitelijk nog een risico-bedrag van € 82.000.
2 GREX, exclusief LOG Graspeel De grondexploitatie is een bedrijfsmatige tak van de gemeente-exploitatie die sterk afhankelijk is van de economische situatie. Na aftrek van de gevormde voorzieningen resteert uiteindelijk een boekwaarde van € 14,5 miljoen. De risico’s binnen de GREX zijn o.a. de volgende: De afzet van  bouwpercelen vertraagd Procedures  Onzekerheden in  contracten met ontwikkelaars of garantiebepalingen in deze contracten en daarmee gepaard gaan van extra juridische De maatregelen bestaan uit twee verschillende soorten. Enerzijds administratief, in dit geval vooral de beoordeling van de uitgaven en inkomsten. Dit heeft een positieve invloed gehad op de uitkomsten. Als tweede worden er maatregelen genomen om de verkoop van percelen te bevorderen. Als voorbeeld kan worden genoemd het (tijdelijk) verlagen van de grondprijzen met 10%. Voor Reek Zuid worden de bouwmogelijkheden verruimd t.o.v. het nu geldende bestemmingsplan. De percentages voor de verschillende complexen zijn: € 4.643.397 € 14.539.644 Zie kolom beheersmaatregelen € 4.643.397
3 Achter-Oventje 50%
4 Akkerwinde 10%
5 Den Omgang 10%
6 Repelakker 10%
7 Reek Zuid 50%


0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
0 Risico Omschrijving Beheersmaatregel Financieel effect begroting 2017 Risicobedrag begroting 2018 Risicoklasse/ percentage Financieel effect begroting 2018
1 kosten Onderzoekskosten flora  en fauna en archeologie. Onverwachte  inflatiestijging Verkoopprijzen per m2  niet haalbaar De kosten voor bouw-  en woonrijpmaken Bodemverontreiniging  Planschadekosten  Hogere plankosten bij  langere doorlooptijd van complexen Interne kosten hoger bij  langere doorlooptijd van complexen Afwaarderingen  Kerkpad III n.v.t.
2 Voederheil 30%
3 Vensteeg 50%
4
5 LOG Graspeel In de exploitatie zijn in de ramingen (net als voorheen) inkomsten opgevoerd i.v.m. dekking uit Vensteeg (2 x € 120.000). O.a. hierover lopen wij risico. Daarnaast moeten nog enkele grondverkopen worden gerealiseerd. Er is een overeenkomst met de provincie waarin is geregeld dat zijn voor 50% garant staan voor nadelige exploitatie uitkomsten. Er is een voorziening gevormd van € 129.782. In de reserve BIO/LOG is dan nog € 67.759 beschikbaar. € 68.397 € 455.981 Klasse 2, 30% (daarvan de helft omdat provincie 50% voor rekening neemt) € 68.397
6 TOTAAL VAN DE INCIDENTELE RISICO’S € 305.204 € 4.924.440


0 1
0 Structureel
1 Structureel risicobedrag 1.646.695
2 Beschikbare weerstandscapaciteit 1.827.259
3 Structurele ratio 1,11
4 Gewenste minimale ratio 1,20
5 Benodigde weerstandscapaciteit 1.976.034
6 Tekort structurele weerstandscapaciteit 148.775
7
8 Incidenteel
9 Incidenteel risicobedrag 4.924.440
10 Beschikbare weerstandscapaciteit 6.359.718
11 Incidentele ratio 1,29
12 Gewenste minimale ratio 1,20
13 Benodigde weerstandscapaciteit* 5.909.328
14 Overschot incidentele weerstandscapaciteit 450.390
15
16 Totaal structureel en incidenteel
17 Risicobedrag 6.571.135
18 Beschikbare weerstandscapaciteit 8.186.977
19 totale ratio 1,25
20 Gewenste minimale ratio 1,20
21 Benodigde weerstandscapaciteit 7.885.362
22 Overschot weerstandscapaciteit 301.615
23
24 Totale ratio (structureel en incidenteel samen), vereist is 1,4 1,25
25
26 * Benodigde weerstandscapaciteit GREX (= onderdeel van totaal benodigde weerstandscapaciteit) 6.596.512


0 1 2 3
0 Berekende risico’s begroting Herrekende risico’s in jaarrekening voorgaande jaar Gerealiseerd risico jaarrekening
1 2011 n.v.t. 5.572.715 3.979.308
2 2012 6.183.636 3.403.516 963.709
3 2013 5.506.200 5.176.965 1.234.252
4 2014 4.545.144 5.086.222 803.539
5 2015 5.851.953 5.731.693 224.997
6 2016 6.425.419 6.812.326 1.558.158
7 2017 6.452.103 6.694.546 n.v.t.
8 2018 6.571.135 n.v.t. n.v.t.


0 1
0 Berekening EMU saldo Gemeente Landerd 2018 2017 2018 2019
1 Omschrijving x € 1000,x € 1000,x € 1000,-
2 1 Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking uit reserves (zie BBV, artikel 17c) 2 Afschrijvingen ten laste van de exploitatie 3 Bruto dotaties aan de post voorzieningen ten laste van de exploitatie minus de vrijval van de voorzieningen ten bate van de exploitatie 4 Investeringen in (im)materiële vaste activa die op de balans worden geactiveerd 5 Baten uit bijdragen van andere overheden, de Europese Unie en overigen, die niet op de exploitatie zijn verantwoord en niet al in mindering zijn gebracht bij post 4 9 Lasten op balanspost Voorzieningen voorzover deze transacties met derden betreffen 11 Verkoop van effecten: a Gaat u effecten verkopen? (ja/nee) b Zo ja wat is bij verkoop de verwachte boekwinst op de exploitatie? Berekend EMU-saldo Volgens realisatie Volgens begroting Volgens tot en met sept. 2018 meerjarenraming 2017, aangevuld in begroting 2018 met raming resterende periode -6.257 -1.885 -1.116 1.133 1.154 1.680 2.025 1.636 1.625 10.258 5.030 4.807 2.233 265 3.985 2.077 2.055 ja ja ja ja nee nee ja ja nee nee nee nee -15.109 -5.937 -4.673


0 1 2 3 4 5 6 7
0 Begroting 2018
1
2 Rek. 2016 begr. 2017 na begr. 2018 begr. 2019 begr. 2020 begr. 2021 wijz
3
4 1A. Netto schuldquote 15,87% 39,57% 47,58% 55,08% 47,06% 40,47%
5
6 1B. Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen 15,87% 39,57% 47,58% 55,08% 47,06% 40,47%
7
8 2. De solvabiliteitsratio 54,92% 40,87% 37,39% 33,96% 36,63% 39,17%
9
10 3. Kengetal Grondexploitatie 42,98% 35,30% 25,61% 19,17% 10,05% 5,43%
11
12 4. Structurele exploitatieruimte 1,63% -2,35% -1,32% 0,26% 0,81% 0,80%
13
14 5. Belastingcapaciteit: Woonlasten meerpersoonshuishouden 98,47% 98,38% 98,28% 101,36% 103,06% 104,69%


2019

Bron

Categorie Risico Kans Max. impact Gewogen bedrag
Gemeentefonds Algemene uitkering gemeentefonds 10.0 5022172.0 502217.2
Dividend/Rente Dividend BNG (vervallen) None None None
GR / Verbonden partijen Gemeenschappelijke regelingen 10.0 828043.0 82804.3
GR / Verbonden partijen Gewaarborgde geldleningen 10.0 175000.0 17500.0
Overig Ombuigingen 30.0 374650.0 112395.0
ICT algemeen ICT-samenwerking (vervallen) None None None
Personeel Voorzieningen voor wethouders-pensioenen (vervallen) None None None
Juridisch, aansprakelijkheid, claims Planschade 70.0 15000.0 10500.0
Dividend/Rente Rente 30.0 83919.0 25175.7
Personeel Verzekering bestuurders 10.0 500196.0 50019.6
Juridisch, aansprakelijkheid, claims Wet Dwangsom 70.0 1000.0 700.0
Kapitaalgoederen Wegenbeheerplan 10.0 551909.0 55190.9
GR / Verbonden partijen Bijstand Besluit Zelfstandigen (verstrekken leningen) 10.0 0.0 0.0
Sociaal domein Jeugdzorg 10.0 4274215.0 427421.5
Sociaal domein Participatiewet 30.0 545919.0 163775.7
Sociaal domein Re-integratie Participatiewet None 320599.0 None
Sociaal domein Wmo Maatwerkvoorzieningen 10.0 1914004.0 191400.4
Sociaal domein WSW 10.0 1879810.0 187981.0
Kapitaalgoederen Monumenten / Archeologie 10.0 34100.0 3410.0
GR / Verbonden partijen Bijdrage ODBN 10.0 589099.0 58909.9
Projecten Projecten Meer Maashorst 10.0 1500000.0 150000.0
GR / Verbonden partijen Afvalverwerking / naheffing HRA Attero None None None
Grondexploitatie GREX, exclusief LOG Graspeel None 6966743.0 None
Grondexploitatie LOG Graspeel 25.0 473625.0 118406.25

0 1 2 3 4
0 Rekening 2017 begroting 2018 begroting 2019 Str of Inc
1 weerstandscapaciteit exploitatie
2 Onbenutte belastingcapaciteit
3 - OZB 1.201 1.301 1.086
4 - rioolrecht -77 n.v.t. n.v.t.
5 - afvalstoffenheffing -115 n.v.t. n.v.t.
6 - leges en andere heffingen -18 461 703
7 Totaal onbenutte belastingcapacitieit 991 1.762 1.789
8
9 Structureel saldo rekening / begroting 412 18 165
10 Weerstandsvermogen exploitatie 1.403 1.780 1.954 structureel
11
12 Weerstandscapaciteit vermogen
13 Behoedzaamheidsreserves 7.184 9.892 8.116
14 Stille reserves gemeentelijke bezittingen 365 365 365
15 Incidenteel saldo rekening / begroting 1.741 -967 -1.252
16 Weerstandscapaciteit vermogen 9.290 9.290 7.229 incidenteel
17 Totale weerstandscapaciteit 10.693 11.070 9.183
18
19 Waarvan structureel 1.403 1.780 1.954
20 Waarvan incidenteel 9.290 9.290 7.229


0 1
0 bedragen in euro 20.000.00015.000.00010.000.0005.000.0000 weerstandscapaciteit en risico's 2010201120122013201420152016201720182019jaar weerstandscapaciteitGeraamde risico'swerkelijke risico's
1
2
3
4
5


0 1 2 3 4 5 6
0 Risico Omschrijving Beheersmaatregel Risicobedrag begroting 2018 Risicobedrag begroting 2019 Risicoklasse/ percentage Financieel effect begroting 2019
1 Algemene uitkering gemeentefonds Fluctuaties/aantallen De gemeentelijke inkomsten bestaan voor een groot gedeelte uit de algemene uitkering uit het Gemeentefonds. Door maatregelen van het rijk (bezuinigingen), herverdeeleffecten, aanpassing verdeelmaatstaven etc. lopen we het risico dat de uitkering lager wordt dan geraamd. Omdat het Sociaal Domein vanaf 2019 grotendeels aan de uitkering is toegevoegd op basis van verdeelmaatstaven, stijgt het risico (en daalt bij Sociaal Domein). De gevolgen van de circulaires worden steeds zo snel mogelijk in beeld gebracht. Ook wordt geanticipeerd op verwachte dalingen of stijgingen als daarvoor sterke aanwijzingen zijn. € 151.204 € 5.022.172 Klasse 1, 10% € 502.217
2 Dividend BNG Er worden eisen aan het eigen vermogen van banken gesteld. Dit kan betekenen dat deze uitkering daalt. Er zijn geen maatregelen die wij kunnen nemen. De enige mogelijkheid is om de geraamde inkomsten te verlagen zodat het risico afneemt. Daar is niet voor gekozen. De laatste jaren is meer dividend uitgekeerd dan geraamd. Het risico kan daarom vervallen. € 16.250 Vervallen Vervallen Vervallen
3 Gemeenschappelijke regelingen De gemeente Landerd heeft bestuurlijke en financiële belangen in verschillende verbonden partijen, waaronder gemeenschappelijke regelingen en vennootschappen. Deze We volgen instellingen en verenigingen via hun begrotingen en jaarrekeningen. Die worden jaarlijks aan ons voorgelegd en wij kunnen als deelnemer daarover meepraten c.q. reageren op voorstellen. Een aantal regelingen heeft zelf € 71.109 € 828.043 Klasse 1, 10% € 82.804


0 1 2 3 4 5 6
0 Risico Omschrijving Beheersmaatregel Risicobedrag begroting 2018 Risicobedrag begroting 2019 Risicoklasse/ percentage Financieel effect begroting 2019
1 partijen voeren beleid uit voor/namens de gemeente. Naast de beleidsmatige verantwoordelijkheid hebben we als gemeente Landerd ook een financiële verantwoordelijkheid ten aanzien van deze partijen. vermogen voor risico’s afgezonderd. Voor die regelingen nemen we geen risico op.
2 Gewaarborgde geldleningen Onze gemeente heeft zich in het verleden garant gesteld voor een aantal geldleningen. De meeste garantstellingen zijn overgedragen aan het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW). Bij problemen wordt dit fonds als eerste aangesproken. Onze gemeentelijke verantwoordelijkheid betreft de zogenaamde achtervang. Hierbij is het risico aanzienlijk gereduceerd. Op dit moment bedraagt het saldo van de gegarandeerde leningen ca. € 40 miljoen. Hiervan is het overgrote deel overgegaan naar het waarborgfonds. Daarnaast is er een garantie afgegeven voor een sportvereniging voor een lening van € 350.000 waarvan wij voor 50% garant staan. We volgen instellingen en verenigingen via hun begrotingen en jaarrekeningen. Bij lokale verenigingen wordt eventueel in gesprek gegaan als er betalingsproblemen blijken uit hun jaarstukken. € 17.500 € 175.000 Klasse 1, 10% € 17.500
3 Ombuigingen Het realiseren van ingeboekte bezuinigingen is een risico tot Er worden alleen concrete bezuinigingsvoorstellen opgenomen. € 1.481 € 374.650 Klasse 2, 30% € 112.395


0 1 2 3 4 5 6
0 Risico Omschrijving Beheersmaatregel Risicobedrag begroting 2018 Risicobedrag begroting 2019 Risicoklasse/ percentage Financieel effect begroting 2019
1 het moment waarop ze zijn gerealiseerd. Aannames kunnen anders uitpakken dan verwacht. Dat kan betekenen dat opgenomen bezuinigingen afgeboekt moeten worden t.l.v. het begrotingssaldo. In de begroting 2019 en volgende jaren. Het risico wordt gelopen over ombuigingen die vanaf 2019 in de begroting zijn verwerkt. Dit zijn meestal verlagingen van ramingen of dekking van nieuwe uitgaven uit al bestaande budgetten. In 2019 is dat een bedrag van € 242.917 Op voorhand moet duidelijk zijn binnen welk taakgebied de bezuiniging ingevuld moet worden. Het voorstel wordt zo concreet mogelijk benoemd. Algemene bezuinigingsopdrachten worden zoveel als mogelijk vermeden. Uitgangspunt is en blijft dat opgenomen bezuinigingsbedragen ook daadwerkelijk ingevuld worden. Afboeken vindt alleen in het uiterste geval plaats.
2 ICT-samenwerking Of en op welke wijze er ICT-samenwerking gaat plaatsvinden is onduidelijk. Definitieve besluitvorming over ICT-samenwerking is nog niet genomen. Omdat de bedragen voor deze samenwerking wel zijn geraamd in de begroting 2019 kan het risico vervallen. € 150.000 Vervallen vervallen vervallen
3 Voorziening voor wethouders- pensioenen De berekening van de voorziening wethouders-pensioenen is o.a. afhankelijk van de rente waarmee gerekend wordt. Als de rente daalt, moet er bijgestort worden om het benodigde bedrag te bereiken. Het bedrag dat jaarlijks wordt bijgestort proberen zo nauwkeurig mogelijk te bepalen zodat er incidenteel zo weinig mogelijk onverwacht bijgestort moet worden. In de begroting 2019 is de structurele storting in de voorziening verhoogd. Ook worden verdere rentedalingen niet verwacht. Daarmee is dit risico vervallen. € 19.968 Vervallen Vervallen vervallen


0 1 2 3 4 5 6
0 Risico Omschrijving Beheersmaatregel Risicobedrag begroting 2018 Risicobedrag begroting 2019 Risicoklasse/ percentage Financieel effect begroting 2019
1 Planschade DHet vergoeden van geleden planschade is wettelijk verplicht. De hoogte van het planschadebedrag wordt vastgesteld door een onafhankelijk en deskundig adviesbureau. Elimineren en reduceren is daarmee nauwelijks mogelijk. oor het planschaderisico waar mogelijk bij particulieren neer te leggen (zie onder beheersmaatregel) kunnen we het planschaderisico wel deels overdragen. Voor het overige zullen we het risico op planschade moeten accepteren. Dat geldt in het bijzonder voor planschade die is veroorzaakt door ruimtelijke plannen waarbij wij als gemeente zelf de initiatiefnemer zijn, zoals het bestemmingsplan voor het realiseren van een Natuurpoort aan de Palmstraat in Schaijk. Door het sluiten van een overeenkomst met een toekomstige uitbater van de natuurpoort kunnen wij dit planschaderisico in de toekomst overdragen, maar totdat een dergelijke overeenkomst gesloten is Het risico voor planschade en advieskosten voor externe adviseurs wordt in het geval van particuliere ontwikkelingen al bij de initiatiefnemer neergelegd. Hiermee komt planschade die het gevolg is van een particulier plan niet voor rekening van de gemeente. Voor het overige zullen we het risico op planschade moeten accepteren. € 7.500 € 15.000 Klasse 3, 70% € 10.500


0 1 2 3 4 5 6
0 Risico Omschrijving Beheersmaatregel Risicobedrag begroting 2018 Risicobedrag begroting 2019 Risicoklasse/ percentage Financieel effect begroting 2019
1 staan wij als gemeente zelf aan de lat voor planschade die is veroorzaakt door het in werking treden van dit bestemmingsplan.
2 Rente In onze financieringsrente 2019 houden wij rekening met een rentepercentage van 1,7% (meerjarig). Dit percentage is gebaseerd op de nu geldende percentages voor langlopende leningen (Bron BNG). Op basis van onze geplande investeringen moeten wij de komende jaren meer leningen afsluiten. Indien de rente gaat stijgen, betekent dit dat mogelijk niet voor 1,7% geleend kan worden. Wij volgen de renteontwikkelingen en passen het rentepercentage aan als we verwachten dat de rente gaat stijgen. € 67.881 Rente € 83.919 Klasse 2, 30% € 25.176
3 Verzekering bestuurders Op het gebied van eventuele arbeidsongeschiktheid van de leden van het college van burgemeester en wethouders, evenals de voormalige bestuurders met een APPA-uitkering heeft de gemeente Landerd geen verzekering afgesloten. Bij blijvende arbeidsongeschiktheid is de gemeente verplicht om direct een voorziening op te nemen ter grootte van de verplichtingen tot aan de pensioengerechtigde leeftijd. Het is mogelijk om een verzekering af te sluiten. De keuze is gemaakt om dat niet te doen. € 45.555 € 500.196 Klasse 1, 10% 50.020
4 Wet Dwangsom In het kader van de Wet In processen opnemen en bewaken € 700 € 1.000 Klasse 4, € 700


0 1 2 3 4 5 6
0 Risico Omschrijving Beheersmaatregel Risicobedrag begroting 2018 Risicobedrag begroting 2019 Risicoklasse/ percentage Financieel effect begroting 2019
1 Dwangsom kunnen wij gehouden zijn aan het betalen van een vergoeding als niet tijdig beschikkingen worden genomen. dat beschikkingen binnen de daarvoor gestelde termijnen worden genomen. 70%
2 Wegenbeheerplan Het onderhoud aan de wegen wordt al jaren overeenkomstig het uitgangspunt “sober en doelmatig” planmatig uitgevoerd. In het beheerplan (2016-2019) is geen ruimte opgenomen voor gehele reconstructies (volledige rehabilitatie) of projecten met een integrale opgaven. Voortkomend uit het bijgestelde beheerplan zijn hiervoor investeringen opgenomen. De investeringsplanning wordt indien nodig in de meerjarenbegroting aangevuld. Op basis van de afgelopen jaren zien we een tendens in de jaarlijkse actualisaties van het wegenbeheerplan, dat geleidelijk aan er rekening gehouden moet worden met stijgende kosten voor het wegenbeheer. Omdat het wegenbeheerplan voor een periode van vier jaar wordt vastgesteld kan het zijn dat er (nadelige) schommelingen in In de begroting 2017 is de jaarlijkse storting voor de voorziening groot onderhoud wegen, straten en pleinen structureel verhoogd. € 53.617 € 551.909 Klasse 1, 10% € 55.191


0 1 2 3 4 5 6
0 Risico Omschrijving Beheersmaatregel Risicobedrag begroting 2018 Risicobedrag begroting 2019 Risicoklasse/ percentage Financieel effect begroting 2019
1 de jaarlijkse stortingen optreden bij een volgende vaststelling. In 2019 wordt een weginspectie van het totale areaal uitgevoerd om inzicht te krijgen in de huidige kwaliteit van het areaal. Dit vormt de input voor het opstellen van een nieuw wegenbeheerplan 2020-2024 met daarin een actuele meerjarenplanning voor groot onderhoud en vervanging (reconstructies).
2 Bijstand Besluit Zelfstandigen (verstrekken leningen) 25% van de verstrekte leningen komt voor onze rekening, 75% voor rekening van het rijk. Als een ondernemer niet aflost blijft deze 25% voor onze rekening. Systematiek is aangepast, maar grofweg geldt bovenstaande regel. Bij het verstrekken van een lening is onderzocht of een ondernemer in staat is af te lossen. Voor 2019 worden geen nieuwe leningen voorzien. € 0 € 0 Klasse 1, 10% € 0
3 Jeugdzorg  Wijziging van de Jeugdwet in voorbereiding voor het onderdeel Woonplaatsbeginsel. Woonplaats van de jeugdige wordt leidend in plaats van de gezagsdrager.  Zorgvraag blijft stijgen  Toenemende juridisering in Acties naar aanleiding van regionale bijeenkomsten en rapportages van budgetregisseur en centrumgemeente. € 685.761 € 4.274.215 Klasse 2, 10% € 427.422


0 1 2 3 4 5 6
0 Risico Omschrijving Beheersmaatregel Risicobedrag begroting 2018 Risicobedrag begroting 2019 Risicoklasse/ percentage Financieel effect begroting 2019
1 de jeugdhulp.  Toename van het meer- en maatwerk  Verschuiving van zwaardere jeugdzorg naar lichte jeugdzorg nog niet optimaal (functioneren Basisteam Jeugd en Gezin/transformatie).  Wachtlijsten bij Basisteam Jeugd en Gezin en jeugdhulpaanbieders.  Beperkte invloed directe doorverwijzing o.a. huisartsen naar Landelijk Transitiearrangement (LTA).  Voogdijkinderen die verblijven bij Stichting Maashorst te Reek  Het niet halen van het inverdieneffect van de transformatieopgaven
2 Participatiewet IOnvoldoende middelen uitvoering Participatiewet als gevolg van toename aantallen die gebruik maken van deze voorzieningen. n 2019 en volgende jaren verwachten wij een financieel tekort (>5%) op de uitvoering van de Participatiewet. Aandacht voor instroombeleid en uitstroombeleid. Zie ook raadsvoorstel dat in mei 2019 aan de raad wordt voorgelegd. € 75.886 € 545.919 Klasse 2, 30% € 163.776


0 1 2 3 4 5 6
0 Risico Omschrijving Beheersmaatregel Risicobedrag begroting 2018 Risicobedrag begroting 2019 Risicoklasse/ percentage Financieel effect begroting 2019
1 Re-integratie Participatiewet In 2018 en verder, zou zonder ingrijpen, gelet op de eerder ingezette brede aanpak (positieve gezondheid) en de wens om iedere klant een traject aan te bieden naar betekenisvol werk, een aanzienlijk tekort ontstaan. Vanaf juni 2018 worden de re-integratie uitgaven in verhouding gebracht met de begrote bedragen 2019 en verder. Daarnaast zullen kosten die onder de AGR kunnen vallen, worden meegenomen bij de besteding van de AGR. In geval van budgettekort, zoveel mogelijk inzet van Algemene Gemeentelijke Reserve die beschikbaar is bij IBN. € 42.416 € 320.599 Klasse 1, 10% 32.060
2 Wmo Maatwerkvoorzieningen Onvoldoende middelen Uitvoeringsbeleid is zoveel als mogelijk afgestemd op het beschikbare budget. € 337.999 € 1.914.004 Klasse 1, 10% € 191.400
3 WSW Onvoldoende rijksbudget om bestaande wsw verplichtingen na te komen Opdracht aan de Gemeenschappelijke Regeling (WSW Brabant Noordoost) om de taken binnen het budget uit te voeren. Dit wordt regelmatig met de uitvoeringsorganisatie besproken. € 213.412 € 1.879.810 Klasse 1, 10% € 187.981
4 Monumenten / Archeologie Op basis van de huidige regelgeving wordt bij nieuwe bestemmingsplannen onderzoek gedaan naar het mogelijke archeologische belang. In beginsel komen de kosten daarvan voor rekening van de veroorzaker, volgens Het goed en tijdig stellen van regels voor kosten van archeologisch onderzoek bij ontwikkelen van plannen door derden. Voor onze eigen plannen worden de kosten meegenomen in de kredieten die we daarvoor opnemen. € 3.410 € 34.100 Klasse 1, 10% € 3.410


0 1 2 3 4 5 6
0 Risico Omschrijving Beheersmaatregel Risicobedrag begroting 2018 Risicobedrag begroting 2019 Risicoklasse/ percentage Financieel effect begroting 2019
1 daarvoor door de gemeente vast te stellen regels. Bij de door ons zelf te ontwikkelen plannen zijn de kosten voor ons. Voor monumenten is In de begroting een bedrag van € 9.100 opgenomen. In de Subsidieverordening Instandhouding Monumenten Landerd 2010 is echter geen subsidieplafond opgenomen. Indien in 2019 veel subsidie wordt aangevraagd en verleend, dan kan dit bedrag worden overschreden. Ten aanzien van de subsidie aan monumenten hebben wij de aanvragen niet in de hand maar wel de subsidievoorwaarden via de verordening.
2 Bijdrage ODBN In 2013 is de omgevingsdienst Brabant Noord opgericht. Op dit moment zijn er nog steeds aanloopproblemen. Nog niet alle processen zijn op orde. Men heeft nu een concreet plan van aanpak om de zaken op orde te krijgen. De volgende financiële risico’s zijn in beeld: 1. Financiële gevolgen omtrent ICT zijn niet inzichtelijk. 2. Budget overschrijding door toename aantal aanvragen en gewijzigde regelgeving. Het kritisch volgen en beïnvloeden van de ODBN. Dit doen we bij de stukken van P&C-cyclus en daarnaast bij inhoudelijke overleggen. Tot slot hebben we een stem in het AB. € 44.072 € 589.099 Klasse 1, 10% € 58.910


0 1 2 3 4 5 6
0 Risico Omschrijving Beheersmaatregel Risicobedrag begroting 2018 Risicobedrag begroting 2019 Risicoklasse/ percentage Financieel effect begroting 2019
1 3. Kostendekkendheid tarieven
2 TOTAAL VAN DE STRUCTURELE RISICO’S € 1.252.954 € 1.921.462
3
4 Projecten Meer Maashorst In het project “Meer Maashorst” is er totaal voor de gemeente Landerd € 2.126.460 subsidie toegezegd. De gemeentelijke projecten zijn nu vrijwel allemaal in voorbereiding. Belangrijkste randvoorwaarde voor de toekenning van de subsidie is dat de “prestaties” bij het einde van de subsidieregeling ook werkelijk zijn geleverd/ afgerond. Ook tijdige realisering van de projecten van derden waar een deel van onze cofinanciering uit moet komen, is belangrijk. We stellen vast dat ook die projecten voor het grootste deel op schema verlopen. Alleen de realisatie van de uitkijktoren, gekoppeld aan de Natuurpoort Palmstraat, moet nog uitgewerkt worden. Afspraken met alle betrokken  partijen contractueel vastleggen, en alle betalingen aan deelnemers bestaan uit voorschotten totdat de eindafrekening is opgemaakt. In beide Dynamische  Landschappen doet de gemeente aanzienlijke investeringen. De uitvoering is grotendeels afgerond T.a.v. de realisatie Poort naar de  Maashorst is er nog een risico van het realiseren van de grondopbrengst en het onder de subsidie brengen van alle uitgaven; hierover moet duidelijkheid komen uit gesprekken met marktpartijen en met de stichting Maashorst in Uitvoering. Uit gesprekken met marktpartijen blijkt dat er concrete interesse is van partijen om de Natuurpoort te willen realiseren. Ruimtelijke procedures zijn zo  spoedig mogelijk opgestart, zodat dit risico zo beperkt mogelijk is. O.a. het bestemmingsplan voor € 212.646 € 1.500.000 Klasse 1, 10% € 150.000


0 1 2 3 4 5 6
0 Risico Omschrijving Beheersmaatregel Risicobedrag begroting 2018 Risicobedrag begroting 2019 Risicoklasse/ percentage Financieel effect begroting 2019
1 de Natuurpoort is vastgesteld; Door de RvS is voor het bestemmingsplan Natuurpoort gevraagd om aanvullende gegevens m.b.t. te houden evenementen. De Provincie heeft aangegeven  de subsidietermijn niet nogmaals te verlengen, subsidietermijn loopt eind 2018 af.
2 Afvalverwerking / naheffing HRA Attero De vordering van Attero over de jaren 2011 t/m 2013 is afgewezen. Tegen dit vonnis staat formeel nog cassatie (hoge Raad) open. Er bestaat thans nog een nieuwe arbitrale procedure die Attero heeft aangespannen in een ander kalenderjaar (2015). Uw raad is over deze kwestie door middel van meerdere raadsinformatiebrieven (de laatste d.d. 30 juni 2017) van de Vereniging van Eigenaren (VvC) geïnformeerd. Er resteert nog een risico-bedrag van € 82.000. In de door Attero opgestarte arbitragezaak over 2015 is op 27 september 2017 een tussenvonnis gewezen. Dit tussenvonnis is voor de gemeenten niet gunstig. Op 28 maart 2018 is een tweede tussenvonnis gewezen, Geen grote wijzigingen (volume) in afvalbeleid/gescheiden inzameling van huishoudelijk afval. De lopende overeenkomst met Attero liep af per 1-2-2017. Er is voldoende saldo in de reserve Afvalstoffenheffing om dit risico te kunnen dekken. Daarom wordt dit risico op nihil gezet. € 0 € 0 n.v.t. € 0


0 1 2 3 4 5 6 7 8 9
0 Risico Omschrijving Beheersmaatregel Risicobedrag begroting 2018 Risicobedrag begroting 2019 Risicoklasse/ percentage Financieel effect begroting 2019
1 waarbij een ongunstige beslissing in stand is gebleven. Er zal wederom een zitting gaan plaatsvinden, waarna na verwachting een eindvonnis zal komen. De mogelijkheden om een ongunstig eindvonnis aan te tasten worden door de VvC onderzocht.
2 GREX, exclusief LOG Graspeel De grondexploitatie is een bedrijfsmatige tak van de gemeente-exploitatie die sterk afhankelijk is van de economische situatie. Na aftrek van de gevormde voorzieningen resteert per 1-1-2019 een boekwaarde van € 14,5 miljoen. De risico’s binnen de GREX zijn o.a. de volgende: De afzet van  bouwpercelen vertraagd Procedures  Onzekerheden in  contracten met ontwikkelaars of garantiebepalingen in deze contracten en daarmee gepaard gaan van extra juridische kosten Onderzoekskosten flora  en fauna en De maatregelen bestaan uit twee verschillende soorten. Enerzijds administratief, vooral de beoordeling van de uitgaven en inkomsten. Als tweede worden er maatregelen genomen om de verkoop van percelen te bevorderen. Als voorbeeld kan worden genoemd het (tijdelijk) verlagen van de grondprijzen met 10% t/m 2017. Voor Reek Zuid zijn/worden de bouwmogelijkheden verruimd t.o.v. het nu geldende bestemmingsplan. De percentages voor de verschillende complexen zijn: € 4.247.387 € 6.966.743 Zie kolom beheersmaatregelen € 2.955.886
3 Achter-Oventje n.v.t.
4 Akkerwinde 10%
5 Repelakker n.v.t.
6 Reek Zuid 50%
7 Kerkpad III n.v.t.
8 Voederheil 30%
9 Vensteeg 50%
10 Risico’s zijn alleen opgenomen voor complexen met een positieve


0 1 2 3 4 5 6
0 Risico Omschrijving Beheersmaatregel Risicobedrag begroting 2018 Risicobedrag begroting 2019 Risicoklasse/ percentage Financieel effect begroting 2019
1 archeologie. Onverwachte  inflatiestijging Verkoopprijzen per m2  niet haalbaar De kosten voor bouw-  en woonrijpmaken Bodemverontreiniging  Planschadekosten  Hogere plankosten bij  langere doorlooptijd van complexen Interne kosten hoger bij  langere doorlooptijd van complexen Afwaarderingen  (=uitgaven) boekwaarde per 1-1-2019.
2 LOG Graspeel In de exploitatie zijn in de ramingen (net als voorheen) inkomsten opgevoerd i.v.m. dekking uit Vensteeg (2 x € 120.000). O.a. hierover lopen wij risico. Ook moeten nog enkele grondverkopen worden gerealiseerd. Daarnaast zijn de verplaatsingskosten (waaronder de sloop) voor de Pastoor van Winkelstraat 65 als raming opgenomen in de exploitatie. Ook hiervoor lopen wij risico. Er is een overeenkomst met de provincie waarin is geregeld dat zijn voor 50% garant staan voor nadelige exploitatie uitkomsten. In de reserve BIO/LOG is nog € 65.934 beschikbaar. € 126.175 € 473.265 Klasse 3, 50% (daarvan de helft omdat provincie 50% voor rekening neemt) € 101.833
3 TOTAAL VAN DE INCIDENTELE RISICO’S € 305.204 € 3.207.719


0 1
0 Structureel
1 Structureel risicobedrag 1.921.462
2 Beschikbare weerstandscapaciteit 1.954.209
3 Structurele ratio 1,02
4 Gewenste minimale ratio 1,40
5 Benodigde weerstandscapaciteit 2.690.047
6 Tekort structurele weerstandscapaciteit 735.838
7
8 Incidenteel
9 Incidenteel risicobedrag 3.207.719
10 Beschikbare weerstandscapaciteit 7.228.678
11 Incidentele ratio 2,25
12 Gewenste minimale ratio 1,40
13 Benodigde weerstandscapaciteit* 4.490.807
14 Overschot incidentele weerstandscapaciteit 2.737.871
15
16 Totaal structureel en incidenteel
17 Risicobedrag 5.129.181
18 Beschikbare weerstandscapaciteit 9.182.887
19 totale ratio 1,79
20 Gewenste minimale ratio 1,40
21 Benodigde weerstandscapaciteit 7.180.853
22 Overschot weerstandscapaciteit 2.002.034
23
24 Totale ratio (structureel en incidenteel samen), vereist is 1,4 1,79
25
26 * Benodigde weerstandscapaciteit GREX (= onderdeel van totaal benodigde weerstandscapaciteit) 4.280.807


0 1 2 3
0 Berekende risico’s begroting Herrekende risico’s in jaarrekening voorgaande jaar Gerealiseerd risico jaarrekening
1 2011 n.v.t. 5.572.715 3.979.308
2 2012 6.183.636 3.403.516 963.709
3 2013 5.506.200 5.176.965 1.234.252
4 2014 4.545.144 5.086.222 803.539
5 2015 5.851.953 5.731.693 224.997
6 2016 6.425.419 6.812.326 1.558.158
7 2017 6.452.103 6.694.546 705.445
8 2018 6.571.135 6.591.929 n.v.t.
9 2019 5.129.181 n.v.t. n.v.t.


0 1
0 Berekening EMU saldo Gemeente Landerd 2018201820192020
1 Omschrijvingx € 1000,-x € 1000,-x € 1000,-
2 1Exploitatiesaldo vóór toevoeging aan c.q. onttrekking uit reserves (zie BBV, artikel 17c)2Afschrijvingen ten laste van de exploitatie3Bruto dotaties aan de post voorzieningen ten laste van de exploitatie minus de vrijval van de voorzieningen ten bate van de exploitatie4Investeringen in (im)materiële vaste activa die op de balans worden geactiveerd5Baten uit bijdragen van andere overheden, de Europese Unie en overigen, die niet op de exploitatie zijn verantwoord en niet al in mindering zijn gebracht bij post 49Lasten op balanspost Voorzieningen voorzover deze transactiesmet derden betreffen11Verkoop van effecten:aGaat u effecten verkopen? (ja/nee)bZo ja wat is bij verkoop de verwachte boekwinst op de exploitatie?Berekend EMU-saldo Volgens realisatie Volgens begroting Volgens tot en met sept. 2019meerjarenraming 2018, aangevuld in begroting 2019met raming resterende periode-4.593-2.270-9051.1511.7131.2241.6771.6131.67512.2823.1932.7891.9716636633.1952.0052.984jajajajaneeneejajaneeneeneenee-15.271-3.479-3.116


0 1 2 3 4 5 6 7
0 Rek. 2017 begr. 2018 na begr. 2019begr. 2020begr. 2021begr. 2022wijz
1
2 1A. Netto schuldquote 17,43% 30,42% 32,43% 38,92% 41,75% 32,89%
3
4 1B. Netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen 17,43% 30,42% 32,43% 38,92% 41,75% 32,89%
5
6 2. De solvabiliteitsratio 51,89% 43,92% 44,25% 44,42% 44,93% 48,02%
7
8 3. Kengetal Grondexploitatie 42,04% 44,75% 22,61% 13,25% 11,86% 8,56%
9
10 4. Structurele exploitatieruimte 1,18% -1,18% -0,62% 0,29% 0,97% 1,05%
11
12 5. Belastingcapaciteit: Woonlasten meerpersoonshuishouden 98,24% 99,11% 101,57% 103,09% 104,57% 106,84%


2020

Bron

Categorie Risico Kans Max. impact Gewogen bedrag
Gemeentefonds Algemene uitkering gemeentefonds 10.0 5669555.0 566955.5
GR / Verbonden partijen Gemeenschappelijke regelingen 10.0 886736.0 88673.6
GR / Verbonden partijen Gewaarborgde geldleningen 10.0 175000.0 17500.0
Overig Ombuigingen 10.0 124312.0 12431.2
Personeel Voorziening door wethouders-pensioenen 10.0 202134.0 20213.4
Juridisch, aansprakelijkheid, claims Planschade 70.0 15000.0 10500.0
Dividend/Rente Rente 30.0 61052.0 18315.6
Personeel Verzekering bestuurders 10.0 470781.0 47078.1
Overig Wet Dwangsom 70.0 1000.0 700.0
Kapitaalgoederen Wegenbeheerplan None None None
GR / Verbonden partijen Bijstand Besluit Zelfstandigen (verstrekken leningen) None None None
Sociaal domein Jeugdhulp 10.0 5576588.0 557658.8
BUIG Participatiewet None None None
BUIG Re-integratie Participatiewet 10.0 183000.0 18300.0
Sociaal domein Wmo Maatwerkvoorzieningen (incl. Beschermd Wonen) 10.0 2226444.0 222644.4
Sociaal domein WSW 10.0 1981157.0 198115.7
Overig Monumenten / Archeologie 10.0 34100.0 3410.0
GR / Verbonden partijen Bijdrage ODBN 10.0 663801.0 66380.1
Projecten Projecten Meer Maashorst 10.0 300000.0 30000.0
Grondexploitatie GREX, exclusief LOG Graspeel 62.3 3166796.0 1972913.908
Grondexploitatie LOG Graspeel 25.0 87519.0 21879.75