Gemeentelijst

Naam Lochem
Code 262
Provincie Gelderland
Inwonertal 33574

2018

Bron

Categorie Risico Kans Max. impact Gewogen bedrag
Grondexploitatie Toerekening uren investeringen en grondexploitatie 30.0 755000.0 226500.0
Sociaal domein WMO 30.0 500000.0 150000.0
Omgevingswet Omgevingswet 10.0 370000.0 37000.0
Dividend/Rente Renterisico 10.0 150000.0 15000.0
Grondexploitatie Grondexploitaties 30.0 5428000.0 1628400.0
Sociaal domein Budget Jeugdhulp Zorg in Natura 70.0 2143000.0 1500100.0
GR / Verbonden partijen Gemeenschappelijke regeling Delta 70.0 1000000.0 700000.0
BUIG Participatiewet-Inkomen 30.0 2167000.0 650100.0
GR / Verbonden partijen Gasfabriekterrein 30.0 1350000.0 405000.0
GR / Verbonden partijen Garanties 50.0 570000.0 285000.0
Grondexploitatie Etalage naar de Toekomst 10.0 1815000.0 181500.0
Kapitaalgoederen Rondweg Lochem 70.0 190000.0 133000.0
Projecten Afhandeling nieuwbouw gemeentehuis 30.0 400000.0 120000.0
Kapitaalgoederen Basismobiliteit 90.0 56000.0 50400.0
Kapitaalgoederen Lochemsebrug 10.0 460000.0 46000.0

0 1
0 Weerstandscapaciteit begroting 2018 Bedrag
1 Onvoorzien 50.000
2 Onbenutte belastingcapaciteit* 5.540.000
3 Totaal structureel 5.590.000


0 1
0 Weerstandscapaciteit begroting 2018 Bedrag
1 Algemene reserve* 9.689.000
2 Totaal incidenteel 9.689.000


0 1
0 5 - 8 - 9 6 - 7 1 - 2 - 10 - 11 10 - 13
1 12


0
0
1 14


0 1 2 3 4 5
0 ID Omschrijving Risico Beheersmaatregel Bruto Kans Netto bedrag bedrag
1 1 B Toerekening uren investeringen en grondexploitatie ij de voorbereiding en uitvoering van investeringen en grondexploitaties worden interne uren ingezet. Dit houdt in dat de voorgenomen investeringen inclusief de benodigde interne uren worden geraamd, waardoor er minder lasten op de reguliere begroting drukken. Voorwaardelijk is dat er continuïteit van projecten is. Vanwege de economische omstandigheden bestaat het risico dat er minder projecten in uitvoering worden genomen. In Op basis van de tijdregistratie wordt periodiek gerapporteerd over de stand van zaken van deze interne uren. 755.000 Mogelijk 20-40% 226.500


0 1 2 3 4 5
0 2016 was dit het geval waarbij er een tekort is ontstaan van € 223.000.
1 2 H WMO et aantal cliënten dat aanspraak maakt op de Wmo is afhankelijk van de bevolkingssamenstelling. Het betreft een open-einde regeling. Of er voldoende middelen zijn is dus op voorhand niet volledig te voorspellen. De wijze waarop de nieuwe wetten die in januari 2015 zijn ingevoerd feitelijk uitwerken, kan pas na verloop van tijd vastgesteld worden. Ook jurisprudentie is van invloed op de uitwerking van de wetten en kan gevolgen hebben voor de financiële verplichtingen. In het huidige beleid is ruimte gecreëerd voor nieuwe oplossingen die ook van invloed zullen zijn op de middelen die nodig zijn. Vanwege landelijke aandacht bestaat de kans dat het rijk wil bijsturen in de toegekende budgetten. Dit kan wringen met de keuzes die op lokaal niveau worden gemaakt. De komende periode vraagt om voortdurend monitoren en analyseren (bevolkingssamenstelling en demografische voorspellingen) met mogelijk bijstelling van beleid tot gevolg. Hiertoe wordt jurisprudentie gevolgd en doorvertaald naar lokaal beleid. 500.000 Mogelijk 20-40% 150.000
2 3 H Omgevingswet et betreft een fundamentele herziening van het omgevingsrecht met grote gevolgen voor de werkwijze van de overheid. Overheden werken samen onder leiding van RWS, VNG, IPO en de Unie van Waterschappen om de invoering van de wet voor te bereiden. Parallel loopt het wetgevingsproces van het Rijk. Invoering van de Omgevingswet is uitgesteld tot minimaal 1-7-2020. Afhankelijk van de uitkomsten van het wetgevingsproces en de lokale gemeentelijke keuzes is een substantiële vermindering van de legesopbrengsten voor omgevingsvergunningen mogelijk, omdat er bijvoorbeeld meer bouwwerkzaamheden vergunningsvrij zullen zijn. Dit nadeel komt voor rekening van de gemeente. Volgens de huidige inzichten kunnen gemeenten binnen de Omgevingswet zelf in hoge mate bepalen welke activiteiten vergunningsvrij worden. Daarnaast zijn serviceformules in voorbereiding om klantprocessen te stroomlijnen en zodoende de kosten te kunnen afwegen. Door het uitstel van de invoeringsdatum speelt het risico pas in 2020. 370.000 Onwaarschijnlijk 0-20% 37.000
3 4 H Renterisico et renteniveau voor langlopende leningen (langer Periodiek rente ontwikkeling nauwlettend volgen voor de kort- en langlopende leningen en 150.000 Onwaarschijnlijk 0-20% 15.000


0 1 2 3 4 5
0 dan 366 dagen) begeeft zich al enkele jaren op een laag niveau. Het ligt in de lijn der verwachting dat het rentepercentage weer zal toenemen in de komende jaren. Voor het jaar 2017 is er (nog) geen renterisico omdat er tijdig is voorzien in de financieringsbehoefte op basis van de werkelijke rentekosten van de bestaande leningen. Voor 2018 en verder is er een (beperkt) renterisico aanwezig. periodiek de liquiditeitsbehoefte berekenen
1 Totaal 428.500


0 1 2 3 4 5
0 ID Omschrijving Risico Beheersmaatregel Bruto Kans Netto bedrag bedrag
1 5 G Grondexploitaties rondexploitaties brengen risico’s met zich mee. Zowel de voordelen als de nadelen komen ten gunste/laste van de algemene middelen. Als uitgangspunt wordt genomen dat de afzet van de woningbouwkavels in de uitbreidingsplannen gestaag doorgaan met enkele bouwkavels per jaar. De grondexploitatieberekeningen zijn geactualiseerd in augustus 2017 met peildatum 1 januari 2017. De geraamde resultaten zijn een zo goed mogelijke inschatting op basis van de uitgangspunten. Hoe langer de looptijd van een plan, hoe lastiger deze ontwikkelingen zijn in te schatten. Daar waar nodig vindt overleg plaats met de gemeenteraad over programmawijzigingen en de financiële aspecten daarvan. De ontwikkelingen op de woningmarkt en de risico’s die daaraan kleven, worden in de gaten gehouden. 5.428.000 Mogelijk 20-40% 1.628.400
2 6 V Budget Jeugdhulp Zorg in Natura oor de Lochemse jeugd wordt meer en duurdere hulp ingezet. Verwijsgedrag van artsen, die voor de helft van de toewijzingen verantwoordelijk zijn, speelt een sterke rol. Daarnaast speelt het woonplaatsbeginsel een rol. Alle hulp voor kinderen met voogdij die bij Intermetzo en Pactum verblijven, moet door Lochem worden betaald. Dit aantal kinderen en de daarmee gemoeide kosten zijn gestegen. De gemeente kan deze ontwikkeling beïnvloeden met preventie, vroeg ambulante hulp, proactief monitoren i.o.m. de voogdijinstelling en casusregie. Met de productieverantwoordingen van zorgaanbieders en aangepaste rapportage van WMO-support over het jaar 2016, ontstaat een beter beeld wat de daadwerkelijke jeugdhulpvraag is in Lochem. We willen de pilots met gezinscoaches op de scholen en de thuiscoach jeugd 2.143.000 Waarschijnlijk 60-80% 1.500.000


0 1 2 3 4 5
0 I voortzetten. We zijn in 2017 gestart met een pilot vroeg ambulante hulp in de huisartspraktijk en met casusregie bij intensieve hulpvormen om de vraag naar zware hulpvormen te beïnvloeden naar minder zware hulp. Begin 2018 volgen voorstellen voor andere preventieve activiteiten. Net als in 2017 zal voor voogdij en 18+ de Compensatieregeling worden aangevraagd, waarvan we nu nog niet weten of deze in het budget voor 2018 wordt toegekend (volgensT-2 principe, in dit geval gebaseerd op uitgaven in 2016). In 2018 weten we of in de Jeugdwet het woonplaatsbeginsel wordt aangepast, dat zal op zijn vroegst in 2019 ingaan. n de (financiële) trendanalyse is ingegaan op de verwachte ontwikkelingen van de komende jaren. De verwachting is dat de overschrijding binnen budget Jeugd per 2018 vervalt. Dit is echter wel omgeven met het nodige voorbehoud en risico’s. Financiële vertaling van dit risico is lastig, vooralsnog gaan we uit van een bedrag van ca. € 500.000 voor de jaren 2018 – 2020. De afspraak is dat primair de bestemmingsreserve Sociaal Domein als dekking dient voor de tekorten. Vanwege het tekort in 2017 resteert er geen saldo in de bestemmingsreserve Sociaal Domein. Dit betekent dat eventuele tekorten ten laste van de Algemene Reserve komen.
1 7 D Gemeenschappelijke regeling Delta e gemeente Bronckhorst heeft eind 2016 aangegeven te willen uittreden uit de gemeenschappelijke regeling Delta. Ook de gemeente Zutphen overweegt een dergelijke optie. Momenteel wordt onderzocht wat de (financiële) gevolgen zijn van Een beheersmaatregel is tijdige besluitvorming in relatie tot een toekomstplan. Door de teruglopende rijksvergoedingen en het afsluiten van de Wsw voor nieuwe instroom hebben SWbedrijven het moeilijk om de begroting sluitend te krijgen. Dit betekent dat het belangrijk is om tijdig gedegen keuzes te maken voor de toekomst 1.000.000 Waarschijnlijk 60-80% 700.000


0 1 2 3 4 5
0 D dergelijke keuzes. Het gaat daarbij om het in beeld brengen van de transitiekosten. Dit zijn frictiekosten (afbouw personeel, onroerende goed, ontbinden contracten) en eenmalige kosten (projectmatige kosten uitvoering besluit). Zowel de kosten voor uittreden als totale ontmanteling (als alle gemeenten daarmee akkoord gaan) worden in beeld gebracht om het totale palet aan keuzemogelijkheden in beeld te krijgen en de financiële gevolgen die daarmee samenhangen. De maximale transitiekosten worden in eerste berekeningen geschat op € 6 miljoen. Voor de gemeente Lochem gaat het dan om ruim € 1 miljoen. e financiële gevolgen hangen in belangrijke mate samen met keuzes die elke Deltagemeente maakt voor de toekomstige uitvoering. Ook wij als gemeente Lochem denken na over de toekomstige uitvoering van de Participatiewet waar de GR Delta (alsook de GR Het Plein) nu onderdeel van uitmaakt. Tegelijkertijd verkennen we samen met de gemeente Bronckhorst en Voorst eventuele mogelijkheden voor continuering van de samenwerking. De uitkomsten van deze verkenningen zullen richting geven voor de ontwikkelrichting en de bijbehorende kosten en financiering en zo oplopende tekorten in de Wsw te beperken. Maar deze keuzes zijn afhankelijk van het toekomstplan. Dit toekomstplan wordt op dit moment uitgewerkt via de herijkte visie op participatie en de uitvoeringsscenario’s.
1 8 D Participatiewet-Inkomen e wijze waarop het aantal uitkeringsgerechtigden zich in 2018 zal ontwikkelen kent een bepaalde mate van onzekerheid, bijvoorbeeld ten aanzien van de ontwikkeling van het aantal statushouders met een uitkering. Omdat het een open-einde regeling is wordt aan iedereen die daar recht op heeft ook een uitkering verstrekt. Daarnaast volgt het budget dat we van het rijk krijgen voor de financiering van de uitkeringen niet de ontwikkeling van het aantal uitkeringen. Deze wordt bepaald op basis van enkele In 2016 en 2017 is gewerkt aan de zogenaamde vangnetmaatregelen die het te verwachten tekort over het jaar 2017 moet beperken. Het gaat dan vooral om de extra maatregelen om de instroom te beperken en de uitstroom te vergroten Deze maatregelen hebben ook een positief effect op de komende jaren. Via de landelijke vangnetregeling kan onder voorwaarden compensatie worden aangevraagd voor een deel van het tekort. Mogelijk doen wij in 2018 een beroep op deze regeling. 2.167.000 Mogelijk 20-40% 650.000


0 1 2 3 4 5
0 objectieve criteria. Dit zou kunnen betekenen dat de vergoeding van het rijk niet voldoende is voor de financiering van alle uitkeringen. Van Het plein ontvingen we een ‘winstwaarschuwing’ met betrekking tot de kostenontwikkeling. Op het moment van opstellen van de begroting is het in beeld brengen van de financiële consequenties nog onderhanden.
1 9 V Gasfabriekterrein oor het ontwikkelen van het gasfabriekterrein is een verkoopovereenkomst gesloten met Ten Brinke voor de ontwikkeling van een Lidl. Levering vindt plaats na het onherroepelijk worden van het bestemmingsplan. Deze procedure start in het derde kwartaal 2017. Mocht een andere invulling van het gebied nodig zijn, dan betekent dit een afwaardering van de balanswaarde. Dit is afhankelijk van de programma/invulling van het plan. Er is een uitgangspuntennotitie in voorbereiding voor de planinvulling. De wijziging van het bestemmingsplan wordt voorbereid en uitgevoerd. 1.350.000 Mogelijk 20-40% 405.000
2 10 D Garanties oor de gemeente is in het kader van de maatschappelijke taak garantie verleend aan verenigingen, stichtingen en het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) voor een totaalbedrag van € 53,3 miljoen. De grootste component betreft het waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) met € 52,7 miljoen, maar hier loopt de gemeente nauwelijks risico op basis van de achtervangpositie bij het WSW. Totaalbedrag van de garanties waarover de gemeente risico loopt bedraagt € 0,6 miljoen. Het WSW heeft conceptraamafspraken gemaakt met de VNG en het ministerie van BZK over o.a. de informatievoorziening aan gemeenten vanuit de corporaties en het WSW over de gemeentelijke achtervangpositie binnen het WSW. De VNG werkt samen met een werkgroep van ambtelijk specialisten uit gemeenten aan de verdere uitwerking van de afspraken. Voor de overige garanties geldt dat de gemeente afhankelijk is van de bedrijfsvoering en (financiële) resultaten van de derden aan wie de garanties zijn verstrekt. Het periodiek monitoren is hier van belang. 570.000 Aannemelijk 40-60% 285.000
3 11 S Etalage naar de Toekomst inds 2008 zijn we bezig met de Etalage naar de toekomst. De projecten Beleef de Berkel en deelplan 2 zijn klaar. In de zone tussen de supermarkt, het bestaande pand van Te Koppele en de Berkel De woningbouw in Lochem trekt aan, waardoor voor wonen met lichte vorm van werken een zeer duidelijke markt is ontstaan. 1.815.000 Onwaarschijnlijk 0-20% 181.500


0 1 2 3 4 5
0 ontwikkelt de gemeente woon(werk)kavels in combinatie met particuliere ontwikkeling van de blauwe loods c.a.. Dit plan is in voorbereiding en in grote lijnen is overeenstemming met de grondeigenaren over zelfrealisatie. Voor deelgebied 1 (Kop van Oost) heeft de raad in juni 2017 ingestemd met de ontwikkeling van het gebied tot woonwijk met 125 woningen. Bij dit raadsbesluit is tevens ingestemd met een aanvullende gemeentelijke bijdrage van maximaal € 2,7 miljoen als tekort ten einde de ontwikkeling van de Kop van Oost mogelijk te maken. Voor deelgebied 5 worden op dit moment 24 woonwerkkavels ontwikkeld. De bouwkavels zijn ter ontwikkeling verkocht aan Kreunen Bouw. Op dit moment wordt het bestemmingsplan voorbereid. Tegen het ontwerpbestemmingsplan is een zienswijze ingediend. Dit betekent dat er enige risico op de uitvoering zit.
1 12 I U O D Rondweg Lochem n 2017 was het vaststellen van het inpassingsplan noordelijke rondweg Lochem voorzien en de start van de realisatie van de aanleg met het voorbereiden van de aanbesteding. De provincie Gelderland geeft aan de planning uitloopt en de weg niet voor eind 2022 gereed zal zijn in plaats van 2019 zoals was voorzien. itloop van de planning heeft direct gevolgen voor twee zaken: nderhoud verharding Kwinkweerd eze nu nog gemeentelijke weg is in 2016-2017 op een dermate manier hersteld dat deze wegverharding naar verwachting tot na de winter van 2017/2018 redelijk berijdbaar zal zijn. Daarna is het einde levensduur en niet meer te repareren. Het herstel, om de weg berijdbaar te houden, zal daarna bestaan uit het vernieuwen van de deklaag en de belijning. De kosten Uitvoeren reparatie Kwinkweerd en langer in stand houden tijdelijke VRI op de Lochemse brug. 190.000 Waarschijnlijk 60-80% 133.000


0 1 2 3 4 5
0 O hiervoor zijn geraamd op € 115.000 in 2018. Verlengen tijdelijke verkeersregelinstallatie op de Lochemse brug mdat de Lochemsebrug volgens Rijkswaterstaat niet voldoende draagkracht heeft moet die of verstevigd worden, zwaar verkeer geweerd worden of het verkeer er per richting overheen laten. De kosten voor het nog 5,5 jaar in standhouden van de tijdelijke verkeersregelinstallatie (VRI) bedragen circa € 75.000. Nu deze vertraging bekend is moet worden bezien of een investering in de brug toch gerechtvaardigd is, of dat de VRI beter gekocht kan worden.
1 13 D Afhandeling nieuwbouw gemeentehuis e gemeenteraad is op de hoogte van de gebreken met het tripleglas en het isolatieglas met geïntegreerde lamellen. De werkelijke afhandeling van de nieuwbouw is nog niet afgerond, omdat er een gerechtelijke procedure wordt gevoerd over de gebreken met het glas. Het risico blijft bestaan dat de gemeente in de procedure in het ongelijk wordt gesteld en zelf de kosten van herstel van de problemen met het glas moet betalen. Een bedrag van € 400.000 is bij de jaarrekening 2015 toegevoegd aan de algemene reserve om daarmee het risico van deze gerechtelijke procedure af te dekken. Het volgen van de gerechtelijke procedure. Wij laten ons bijstaan door externe deskundigen en juristen. 400.000 Mogelijk 20-40% 120.000
2 14 2 Basismobiliteit 017 is een opstartjaar voor PlusOV waarin verschillende vervoersstromen worden uitgevoerd. De opstart brengt meer kosten met zich mee. Met name personele inzet. Na het jaar 2017 ontstaat meer duidelijkheid over de mate van overschrijding en in welke mate deze structureel is. Voor de planning van het vervoer zijn extra planners aangenomen. Vervoerders doen hun best om zo snel mogelijk in de vraag te voorzien. Omdat dit niet altijd lukt zijn ook andere vervoerders ingezet door PlusOV. Na de opstartfase is de verwachting dat deze extra inzet van personeel en vervoerders kan verminderen. Ook wordt er regionaal gewerkt aan een onderzoeksopdracht voor een extern onderzoeksbureau dat duidelijk moet maken hoe 56.000 Zeer waarschijnlijk 80-100% 50.000


0 1 2 3 4 5
0 de problemen ontstaan zijn en welke maatregelen ervoor kunnen zorgen dat problemen in de toekomst voorkomen worden.
1 15 O Lochemsebrug p 12 oktober 2015 heeft de gemeenteraad besloten om niet bij te dragen in de versterking van de Lochemsebrug. Inmiddels is er gesproken met het Ministerie, Rijkswaterstaat en Provincie Gelderland. Er zijn een aantal voorstellen gedaan hoe de brug tegen lagere kosten in bedrijf te houden is totdat de rondweg N346 Lochem geopend is. Op deze gemeentelijke voorstellen is nog niet gereageerd. De Provincie gaat na welke ontwikkelingen er spelen rondom de Lochemsebrug en wil deze samenbrengen in een toekomstbeeld voor de brug. Uit dit toekomstbeeld kan de restlevensduur bepaald worden waaraan eventuele investeringen gerelateerd kunnen worden. Het Ministerie beschikt, o.b.v. haar standpunt voor de raadsvergadering van oktober 2015, nu niet meer over middelen om dekking te geven aan de helft van de versterkingskosten. Een eventuele versterking zou nu volledig ten laste moeten komen voor de gemeente Lochem. De gesprekken tussen partijen zijn constructief van aard. Het ligt momenteel niet in de verwachting dat de gemeente gesommeerd wordt de oorspronkelijke versterking te bekostigen. De opgenomen risico´s gaan wel van deze mogelijkheid uit. 460.000 Onwaarschijnlijk 0-20% 46.000
2 Totaal 5.698.900


0 1 2
0 Beoordelingstabel weerstandsvermogen
1 Schaal Ratio weerstandsvermogen Betekenis
2 A > 2,0 Uitstekend
3 B 1,4 < x < 2,0 Ruim voldoende
4 C 1,0 < x < 1,4 Voldoende
5 D 0,8 < x < 1,0 Matig
6 E 0,6 < x < 0,8 Onvoldoende
7 F < 0,6 Ruim onvoldoende


0 1 2 3 4 5 6
0 Kengetallen: Jaarrekening 2016 Begroting 2017 Begroting 2018 Meejarenbegroting 2019 2020 2021
1 netto schuldquote 38% 29% 44% 42% 44% 32%
2 netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen 33% 25% 39% 37% 38% 27%
3 solvabiliteitsratio 45% 53% 40% 40% 39% 43%
4 structurele exploitatieruimte 1% 0% -1% 1% 1% 1%
5 grondexploitatie 20% 10% 4% -1% -6% -8%
6 belastingcapaciteit 105% 100% 105% * * *


0 1 2 3
0 Kengetallen: Provincie Gelderland 7-10-2015 Signaleringswaarden stresstest 100.000+ gemeenten
1 Categorie A minst risicovol Categorie B Categorie C meest risicovol
2 netto schuldquote < 90% 90 - 130% > 130%
3 netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen < 90% 90 - 130% > 130%
4 solvabiliteitsratio > 50% 20 - 50% < 20%
5 structurele exploitatieruimte Begr én MJR > 0% Begr of MJR > 0% Begr én MJR < 0%
6 grondexploitatie < 20% 20 - 35% > 35%
7 belastingcapaciteit < 95% 95 - 105% > 105%


2019

Bron

Categorie Risico Kans Max. impact Gewogen bedrag
Personeel Bij de voorbereiding en uitvoering van investeringen en grondexploitaties worden interne uren ingezet. Dit houdt in dat de voorgenomen investeringen inclusief de benodigde interne uren worden geraamd, waardoor er minder lasten op de reguliere begroting drukken. Voorwaardelijk is dat er continuïteit van projecten is. Vanwege de economische omstandigheden bestaat het risico dat er minder projecten in uitvoering worden genomen. 30.0 675000.0 202500.0
Belasting Onbenutte ruimte onder plafond BTW-compensatiefonds 50.0 400000.0 200000.0
Sociaal domein Jeugdhulp Zorg in Natura 70.0 168000.0 117600.0
Omgevingswet Omgevingswet Afhankelijk van de uitkomsten van het wetgevingsproces en de lokale gemeentelijke keuzes is een substantiële vermindering van de legesopbrengsten voor omgevingsvergunningen mogelijk, omdat er bijvoorbeeld meer bouwwerkzaamheden vergunningsvrij zullen zijn. 10.0 370000.0 37000.0
GR / Verbonden partijen Plus OV, deelnemende gemeenten Het is een algemeen geldend risico voor gemeenschappelijke regelingen dat het uittreden van deelnemers nadelige gevolgen heeft. Welke dit zijn en in welke mate deze zich voor kunnen doen is per regeling verschillend. 81 Vanwege de opstartproblemen bij PlusOV in combinatie met het evaluatiemoment is daar het risico van uittreding momenteel iets nadrukkelijker aanwezig. Wanneer één of meerdere gemeenten besluiten om de DVO met PlusOV niet te verlengen, nemen de kosten voor de overige gemeenten toe. 30.0 100000.0 30000.0
Sociaal domein Toename kosten meldingen huiselijk geweld en kindermishandeling. 90.0 30000.0 27000.0
Dividend/Rente Renterisico 10.0 50000.0 5000.0
Grondexploitatie Grondexploitaties 30.0 3884000.0 1165200.0
Personeel Het Plein overname personeel 70.0 560000.0 392000.0
Grondexploitatie Gasfabriekterrein Voor het ontwikkelen van het gasfabriekterrein is een verkoopovereenkomst gesloten met Ten Brinke voor de ontwikkeling van een Lidl. Levering vindt plaats na het onherroepelijk worden van het bestemmingsplan. 30.0 1094000.0 328200.0
GR / Verbonden partijen Garanties Door de gemeente is in het kader van haar maatschappelijke taak garanties verleend aan verenigingen, stichtingen en het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) 50.0 452000.0 226000.0
Grondexploitatie Etalage naar de Toekomst De bouwkavels zijn ter ontwikkeling verkocht aan Kreunen Bouw. Het bestemmingsplan is door de raad gewijzigd vastgesteld. Het is afwachten hoe de markt reageert op deze gewijzigde vaststelling en welke gevolgen dit heeft voor de ontwikkeling. 10.0 1805000.0 180500.0
Kapitaalgoederen Rondweg Lochem 70.0 175000.0 122500.0
Kapitaalgoederen Afhandeling nieuwbouw gemeentehuis Er zijn gebreken aan het tripleglas en het isolatieglas met geïntegreerde lamellen. De afhandeling van de nieuwbouw is nog niet afgerond. 30.0 400000.0 120000.0
Sociaal domein Participatiewet-Inkomen 10.0 680000.0 68000.0
Kapitaalgoederen Lochemsebrug 10.0 460000.0 46000.0

0 1
0 Weerstandscapaciteit begroting 2019 Bedrag
1 Onvoorzien 50.000
2 Onbenutte belastingcapaciteit* 6.202.000
3 Totaal structureel 6.252.000


0 1
0 Weerstandscapaciteit begroting 2019 Bedrag
1 Algemene reserve* 15.722.000
2 Totaal incidenteel 15.722.000


0 1 2
0 1 Omschrijving Risico BToerekening uren investeringen en grondexploitaties ij de voorbereiding en uitvoering van investeringen en grondexploitaties worden interne uren ingezet. Dit houdt in dat de voorgenomen investeringen inclusief de benodigde interne uren worden geraamd, waardoor er minder lasten op de reguliere begroting drukken. Voorwaardelijk is dat er continuïteit van projecten is. Vanwege de economische omstandigheden bestaat het risico dat er minder projecten in uitvoering worden genomen. In 2017 was dit het geval waarbij er een tekort is ontstaan van € 410.000. Bij de Kaderbrief 2019 is de taakstelling daarom verlaagd van € 755.000 naar € 675.000.
1 Beheers-maatregel Op basis van de tijdregistratie wordt periodiek gerapporteerd over de stand van zaken van deze interne uren. Met Circulus Berkel is overleg over het sturen op de taakstelling.
2 Bruto bedrag € 675.000
3 Kans Mogelijk 20 – 40%
4 Nettobedrag € 202.500


0 1 2
0 Omschrijving Risico IOnbenutte ruimte onder plafond BTW-compensatiefonds n de meicirculaire Gemeentefonds 2018 heeft het rijk de systematiek met betrekking tot de verrekening van de ruimte binnen het BTW-compensatiefonds gewijzigd. De reden hiervoor is dat (de ruimte onder) het plafond BCF momenteel al vanaf januari (in de circulaire) wordt bevoorschot terwijl het geld pas later dat jaar door het Ministerie van Financiën bij de Miljoenennota in de begroting van het gemeentefonds beschikbaar wordt gesteld. De wijziging levert een structureel financieel nadeel op voor de gemeenten in de


0 1 2
0 begroting. Omdat er nu verrekening achteraf plaatsvindt valt een ingeschat voordeel weg. De provincie als toezichthouder staat gemeenten toe om onder voorwaarden het budgettaire voordeel weer op te nemen in de begroting. Wij hebben dit structureel toegepast in de Begroting 2019. Dit standpunt van de provincie is in eerste instantie van toepassing voor de begroting 2019 inclusief meerjarenraming. Het Ministerie van BZK komt naar verwachting in 2019 met meer duidelijkheid over hoe kan worden om gegaan met deze wijziging van systematiek.
1 Beheers-maatregel Wij nemen, conform het advies van de provincie, een behoedzame raming op in de begroting. Voor 2019 het volledige voordeel van € 794.000 en meerjarig daar 50% van, is afgerond € 400.000 structureel.
2 Bruto bedrag € 400.000
3 Kans Aannemelijk 40 – 60%
4 Nettobedrag € 200.000


0 1 2
0 Omschrijving Risico IJeugdhulp Zorg in Natura n 2020 wijzigt het woonplaatsbeginsel. Om de impact van het Woonplaatsbeginsel te kunnen bepalen, is zowel inzicht in verschuivingen aan de budget- als aan de kostenkant noodzakelijk. Met het oog op het kunnen verwerken van wijzigingen in de inkoopcontracten, is het streven van de VNG om begin 2019 helderheid te kunnen bieden over de financiële effecten die de wijziging van het woonplaatsbeginsel met zich mee brengt.
1 Beheers-maatregel Na helderheid vanuit ministerie en VNG zal vanaf begin 2019 worden uitgewerkt wat de gevolgen zijn van deze verandering. Inhoudelijk wordt geanalyseerd wat het effect is van de wijziging woonplaatsbeginsel op de omvang van de totale jeugdhulpvraag en hoe regie gevoerd kan worden op de resterende eigen Lochemse jeugdbeschermingszaken en 18+ jeugdigen. Financieel wordt geduid wat de gevolgen zijn voor het budget. Uiterlijk Q-3 2019 worden conclusies aan het college voorgelegd.
2 Bruto bedrag € 168.000
3 Kans Waarschijnlijk 60 – 80%
4 Nettobedrag € 117.600


0 1 2
0 Omschrijving Risico HOmgevingswet et betreft een fundamentele herziening van het omgevingsrecht met grote gevolgen voor de werkwijze van de overheid. Overheden werken samen onder leiding van RWS, VNG, IPO en de Unie van Waterschappen om de invoering van de wet voor te bereiden. Parallel loopt het wetgevingsproces van het Rijk. Invoering van de Omgevingswet is uitgesteld tot 2021. Afhankelijk van de uitkomsten van het wetgevingsproces en de lokale gemeentelijke keuzes is een substantiële vermindering van de legesopbrengsten voor omgevingsvergunningen mogelijk, omdat er bijvoorbeeld meer bouwwerkzaamheden vergunningsvrij zullen zijn. Dit nadeel komt voor rekening van de gemeente.
1 Beheers-maatregel Volgens de huidige inzichten kunnen gemeenten binnen de Omgevingswet zelf in hoge mate bepalen welke activiteiten vergunningsvrij worden. Daarnaast zijn serviceformules in voorbereiding om klantprocessen te stroomlijnen en zodoende de kosten te kunnen afwegen. Door het uitstel van de invoeringsdatum speelt het risico pas in 2021.
2 Bruto bedrag € 370.000
3 Kans Onwaarschijnlijk 0 – 20%
4 Nettobedrag € 37.000


0 1 2
0 Omschrijving Risico HPlus OV, deelnemende gemeenten et is een algemeen geldend risico voor gemeenschappelijke regelingen dat het uittreden van deelnemers nadelige gevolgen heeft. Welke dit zijn en in welke mate deze zich voor kunnen doen is per regeling verschillend.


0 1 2
0 Vanwege de opstartproblemen bij PlusOV in combinatie met het evaluatiemoment is daar het risico van uittreding momenteel iets nadrukkelijker aanwezig. Wanneer één of meerdere gemeenten besluiten om de DVO met PlusOV niet te verlengen, nemen de kosten voor de overige gemeenten toe.
1 Beheers-maatregel Bij PlusOV is een verbetertraject geweest, dit begint zijn vruchten af te werpen.
2 Bruto bedrag € 100.000
3 Kans Mogelijk 20 – 40%
4 Nettobedrag € 30.000


0 1 2
0 Omschrijving Risico 1 2 VToename kosten meldingen huiselijk geweld en kindermishandeling . Landelijke ontwikkelingen: De wet meldcode huiselijk geweld wordt per 2019 aangescherpt. Professionals moeten dan eerder overgaan tot melding bij vermoedens van huiselijk geweld. Veilig Thuis NOG krijgt meer bevoegdheden om signalen aan elkaar te koppelen. Landelijk wordt geschat dat dit leidt tot 10-15% meer meldingen. Door (landelijke) ontwikkelingen nemen in 2019 en volgende jaren naar verwachting de aantallen casussen huiselijk geweld toe. De afwikkeling daarvan leidt tot hogere uitvoeringskosten voor Veilig Thuis NOG en gemeente (capaciteit in ‘t Baken + extra inzet hulpverlening). We verwachten deze verhoging in 2019 beter te kunnen kwantificeren. We zullen hiervoor in eerste instantie dekking zoeken binnen de door de raad gereserveerde tijdelijke middelen voor de transformatie van huiselijk geweld (begroting 2018). Hierover volgt eind 2018 een raadsvoorstel. De minister heeft op 21 juni jl. richting 2e kamer aangegeven toe te zullen zien dat gemeenten hun begroting voor Veilig Thuis-organisaties dusdanig op orde hebben om de taak naar behoren uit te voeren. . Regionale ontwikkelingen: a. Uit een benchmark (2017) bleek dat Veilig Thuis NOG relatief weinig casussen overdraagt aan lokaal. Gemeenten en Veilig Thuis hebben besloten om voor 2019 uit te gaan van een begroting op basis van bestaande middelen. Waardoor we pas in een later stadium kunnen toegroeien naar het landelijke gewenste ambitieniveau. Er is een groeimodel afgesproken waarbij uitgegaan wordt van een verwachte toename van het aantal meldingen in 4 jaar van 5% (2019) 20% (2022). b. Tevens blijkt dat Veilig Thuis NOG beduidend minder geld heeft dan andere regio’s voor zijn taakuitvoering. Dat brengt risico’s met zich mee qua (verander)capaciteit en qua wachtlijsten. erwacht wordt een stijging van € 30.000 aan extra kosten (excl. extra kosten hulpverlening).
1 Beheers-maatregel Inzet van extra capaciteit, hiervoor is (onvermijdelijk) extra budget nodig. Door deskundigheidsbevordering van professionals vergroten wij hun efficiency, dit is onderdeel van ons lokale actieplan. Door er vroeger bij te zijn, hopen we hogere zorgkosten in een later stadium te voorkomen. We zetten zoveel mogelijk bewezen effectieve interventies in.
2 Bruto bedrag € 30.000
3 Kans Zeer waarschijnlijk 80 – 100%
4 Nettobedrag € 27.000


0 1 2
0 Omschrijving Risico HRenterisico et renteniveau voor zowel kort als langlopende geldleningen begeeft zich al jaren op een laag niveau. In de meerjarenbegrotingen is rekening gehouden met dit lage niveau. Omdat het rentepercentage onvoorspelbaar is bestaat er een renterisico voor nieuw te sluiten kort- en langlopende geldleningen. In de begroting 2019 is


0 1 2
0 rekening gehouden met een nieuw te sluiten langlopende lening van € 5.000.000 tegen een rentepercentage van 1%.
1 Beheers-maatregel Periodiek rente ontwikkeling nauwlettend volgen voor de kort- en langlopende leningen en periodiek de liquiditeitsbehoefte berekenen.
2 Bruto bedrag € 50.000
3 Kans Onwaarschijnlijk 0 – 20%
4 Nettobedrag € 5.000


0 1 2
0 8 Omschrijving Risico GGrondexploitaties rondexploitaties brengen risico’s met zich mee. Zowel de voordelen als de nadelen komen ten gunste/laste van de algemene middelen. Als uitgangspunt wordt genomen dat de afzet van de woningbouwkavels in de uitbreidingsplannen gestaag doorgaan met enkele bouwkavels per jaar. De grondexploitatieberekeningen zijn geactualiseerd in juli 2018 met peildatum 1 januari 2018. De geraamde resultaten zijn een zo goed mogelijke inschatting op basis van de uitgangspunten. Hoe langer de looptijd van een plan, hoe lastiger deze ontwikkelingen zijn in te schatten.
1 Beheers-maatregel Daar waar nodig vindt overleg plaats met de gemeenteraad over programmawijzigingen en de financiële aspecten daarvan. De ontwikkelingen op de woningmarkt en de risico’s die daaraan kleven, worden in de gaten gehouden.
2 Bruto bedrag € 3.884.000
3 Kans Mogelijk 20 – 40%
4 Nettobedrag € 1.165.200


0 1 2
0 Omschrijving Risico IHet Plein overname personeel n het liquidatieplan Het Plein is afgesproken dat Lochem verantwoordelijk is voor het overnemen van 12% van het vaste personeel. Indien dit niet lukt betaalt gemeente Lochem € 160.000 per plek. De verwachting is dat het grootste gedeelte van deze taakstelling kan worden gerealiseerd. Mogelijk is dat ongeveer 30% (3,5 fte) niet kan worden ingevuld, dit is € 560.000.
1 Beheers-maatregel Zoveel mogelijk geschikte kandidaten via Het Plein werven.
2 Bruto bedrag € 560.000
3 Kans Waarschijnlijk 60 – 80%
4 Nettobedrag € 392.000


0 1 2
0 0 Omschrijving Risico VGasfabriekterrein oor het ontwikkelen van het gasfabriekterrein is een verkoopovereenkomst gesloten met Ten Brinke voor de ontwikkeling van een Lidl. Levering vindt plaats na het onherroepelijk worden van het bestemmingsplan. Tijdens een inspraakronde is het plan aangepast, waardoor minder uitgeefbaar terrein over blijft. Ook de verwerving van de fietsenwinkel is bij de aanpassing betrokken. De financiële aspecten van het voorstaande zijn verwerkt in de bijgestelde grondexploitatieberekening. Mocht een totaal andere invulling van het gebied nodig zijn, dan betekent dit een afwaardering van de balanswaarde. Dit is afhankelijk van de programma/invulling van het plan.
1 Beheers-maatregel De wijziging van het bestemmingsplan wordt uitgevoerd.
2 Bruto bedrag € 1.094.000
3 Kans Mogelijk 20 – 40%
4 Nettobedrag € 328.200


0 1 2
0 1 Omschrijving Risico DGaranties oor de gemeente is in het kader van haar maatschappelijke taak garanties verleend aan verenigingen, stichtingen en het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) voor een totaalbedrag van € 48,7 miljoen. De grootste component betreft het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) met € 48,3 miljoen. Hier loopt de gemeente nauwelijks risico op basis van de achtervangpositie bij het WSW. Totaalbedrag van de garanties waarover de gemeente risico loopt bedraagt € 0,5 miljoen.
1 Beheers- Het WSW heeft concept-raamafspraken gemaakt met de VNG en het ministerie van


0 1 2
0 maatregel BZK over onder andere de informatievoorziening aan gemeenten vanuit de corporaties en het WSW over de gemeentelijke achtervangpositie binnen het WSW. De VNG werkt samen met een werkgroep van ambtelijk specialisten uit gemeenten aan de verdere uitwerking van de afspraken. Voor de overige garanties geldt dat de gemeente afhankelijk is van de bedrijfsvoering en (financiële) resultaten van de derden aan wie de garanties zijn verstrekt. Het periodiek monitoren is hier van belang.
1 Bruto bedrag € 452.000
2 Kans Aannemelijk 40 – 60%
3 Nettobedrag € 226.000


0 1 2
0 2 Omschrijving Risico SEtalage naar de Toekomst inds 2008 zijn we bezig met de Etalage naar de Toekomst. De projecten Beleef de Berkel en deelplan 2 zijn klaar. Voor deelgebied 1 (Kop van Oost) heeft de raad in juni 2017 ingestemd met de ontwikkeling van het gebied tot woonwijk met 125 woningen. Bij dit raadsbesluit is tevens ingestemd met een aanvullende gemeentelijke bijdrage van maximaal € 2,7 miljoen als tekort (dekking algemene reserve) ten einde de ontwikkeling van de Kop van Oost mogelijk te maken. Voor deelgebied 5 (Hanzepoort) worden op dit moment 24 woon-werkkavels ontwikkeld. De bouwkavels zijn ter ontwikkeling verkocht aan Kreunen Bouw. Het bestemmingsplan is door de raad gewijzigd vastgesteld. Het is afwachten hoe de markt reageert op deze gewijzigde vaststelling en welke gevolgen dit heeft voor de ontwikkeling. Er vindt overleg plaats tussen partijen. Dit betekent dat er enige risico op de uitvoering zit.
1 Beheers-maatregel De woningbouw in Lochem trekt aan, waardoor voor wonen met lichte vorm van werken een zeer duidelijke markt is ontstaan.
2 Bruto bedrag € 1.805.000
3 Kans Onwaarschijnlijk 0 – 20%
4 Nettobedrag € 180.500


0 1 2
0 3 Omschrijving Risico H U ORondweg Lochem et ontwerp inpassingsplan voor de rondweg heeft ter visie gelegen. Het inpassingsplan gaat in het najaar 2018 naar Provinciale Staten voor vaststelling. Als er geen bezwaar of beroep wordt ingesteld kan er in 2019 na het onherroepelijk worden van het inpassingsplan gestart worden met de aanbestedingsprocedure. De provincie Gelderland geeft aan dat de weg niet voor eind 2022 gereed zal zijn. itloop van de planning heeft direct gevolgen voor twee zaken: nderhoud verharding Kwinkweerd Deze nu nog gemeentelijke weg is in 2016-2017 op een dermate manier hersteld dat deze wegverharding naar verwachting tot na de winter van 2018/2019 redelijk berijdbaar zal zijn. Daarna is het einde levensduur en niet meer te repareren. Het herstel, om de weg berijdbaar te houden, zal daarna bestaan uit het vernieuwen van de deklaag en de belijning. De kosten hiervoor zijn geraamd op € 115.000. Verlengen tijdelijke verkeersregelinstallatie op de Lochemse brug Omdat de Lochemsebrug volgens Rijkswaterstaat niet voldoende draagkracht heeft moet die of verstevigd worden, zwaar verkeer geweerd worden of het verkeer er per richting overheen laten. De kosten voor het nog 4 jaar in standhouden van de tijdelijke verkeersregelinstallatie (VRI) bedragen circa € 60.000. Nu deze vertraging bekend is moet worden bezien of een investering in de brug toch gerechtvaardigd is, of dat de VRI beter gekocht kan worden.
1 Beheers-maatregel Uitvoeren reparatie Kwinkweerd en langer in stand houden tijdelijke VRI op de Lochemse brug.
2 Bruto bedrag € 175.000
3 Kans Waarschijnlijk 60 – 80%


0 1 2
0 4 Omschrijving Risico EAfhandeling nieuwbouw gemeentehuis r zijn gebreken aan het tripleglas en het isolatieglas met geïntegreerde lamellen. De afhandeling van de nieuwbouw is nog niet afgerond. Er is een gerechtelijke procedure gevoerd over de gebreken met het glas. De rechter heeft uitspraak gedaan en de gemeente is in het gelijk gesteld. Twee veroordeelde partijen hebben hoger beroep ingesteld tegen het vonnis. Het risico blijft bestaan dat de gemeente in de beroepsprocedure in het ongelijk wordt gesteld en zelf de kosten van herstel van de problemen met het glas moet betalen. Een bedrag van € 400.000 is bij de jaarrekening 2015 toegevoegd aan de algemene reserve om daarmee het risico van deze gerechtelijke procedure af te dekken.
1 Beheers-maatregel Het volgen van de gerechtelijke procedure. Wij laten ons bijstaan door externe deskundigen en juristen.
2 Bruto bedrag € 400.000
3 Kans Mogelijk 20 – 40%
4 Nettobedrag € 120.000


0 1 2
0 5 Omschrijving Risico DParticipatiewet-Inkomen e wijze waarop het aantal uitkeringsgerechtigden zich ontwikkelen kent een bepaalde mate van onzekerheid, bijvoorbeeld ten aanzien van de ontwikkeling van het aantal statushouders met een uitkering. Omdat het een open-einde regeling is wordt aan iedereen die daar recht op heeft een uitkering verstrekt. Daarnaast volgt het budget dat we van het rijk krijgen voor de financiering van de uitkeringen niet de ontwikkeling van het aantal uitkeringen. Deze wordt bepaald op basis van enkele objectieve criteria. Dit zou kunnen betekenen dat de vergoeding van het rijk niet voldoende is voor de financiering van alle uitkeringen.
1 Beheers-maatregel In 2017 is gewerkt aan de zogenaamde vangnetmaatregelen die het tekort over het jaar 2017 van € 860.000 moeten beperken. Het gaat dan vooral om extra maatregelen om de instroom te beperken en de uitstroom te vergroten. Deze maatregelen hebben ook een positief effect op de komende jaren. Via de landelijke vangnetregeling hebben we een aanvraag gedaan voor compensatie voor een deel van het tekort. Als deze aanvraag wordt goedgekeurd ontvangen wij € 680.000. Eind 2018 is bekend of de compensatie definitief wordt toegekend.
2 Bruto bedrag € 680.000
3 Kans Onwaarschijnlijk 0 – 20%
4 Nettobedrag € 68.000


0 1 2
0 6 Omschrijving Risico OLochemsebrug p 12 oktober 2015 heeft de gemeenteraad besloten om niet bij te dragen in de versterking van de Lochemsebrug. Inmiddels is er gesproken met het Ministerie, Rijkswaterstaat en Provincie Gelderland. Er zijn een aantal voorstellen gedaan hoe de brug tegen lagere kosten in bedrijf te houden is totdat de rondweg N346 Lochem geopend is. De Provincie gaat na welke ontwikkelingen er spelen rondom de Lochemsebrug en wil deze samenbrengen in een toekomstbeeld voor de brug. Uit dit toekomstbeeld kan de restlevensduur bepaald worden waaraan eventuele investeringen gerelateerd kunnen worden.
1 Beheers-maatregel Het Ministerie beschikt, o.b.v. haar standpunt voor de raadsvergadering van oktober 2015, nu niet meer over middelen om dekking te geven aan de helft van de versterkingskosten. Een eventuele versterking zou nu volledig ten laste moeten komen voor de gemeente Lochem. De gesprekken tussen partijen zijn constructief van aard. Het ligt momenteel niet in de verwachting dat de gemeente gesommeerd wordt de oorspronkelijke versterking te bekostigen. De opgenomen risico´s gaan wel van deze mogelijkheid uit.
2 Bruto bedrag € 460.000


0 1 2
0 Beoordelingstabel weerstandsvermogen
1 Schaal Ratio weerstandsvermogen Betekenis
2 A > 2,0 Uitstekend
3 B 1,4 < x < 2,0 Ruim voldoende
4 C 1,0 < x < 1,4 Voldoende
5 D 0,8 < x < 1,0 Matig
6 E 0,6 < x < 0,8 Onvoldoende
7 F < 0,6 Ruim onvoldoende


0
0 Overzicht verloop algemene reserve 2013-2022
1 Stand 31-12-2012 4.234.000werkelijktoevoeging 5.390.000onttrekking -4.706.000Stand 31-12-2013 4.917.000werkelijktoevoeging 15.789.000onttrekking -2.676.000Stand 31-12-2014 18.031.000werkelijktoevoeging 2.494.000onttrekking -2.444.000Stand 31-12-2015 18.080.000werkelijktoevoeging 1.565.000onttrekking -2.292.000Stand 31-12-2016 17.353.000werkelijktoevoeging 1.695.000onttrekking -5.078.000Stand 31-12-2017 13.970.000werkelijktoevoeging 9.133.000onttrekking -5.136.500Stand 31-12-2018 17.966.500ramingtoevoeging 727.000onttrekking -2.069.000Stand 31-12-2019 16.624.500ramingtoevoeging 569.000onttrekking -1.482.500Stand 31-12-2020 15.711.000ramingtoevoeging 417.000onttrekking -435.000Stand 31-12-2021 15.693.000ramingtoevoeging 254.000onttrekking -225.000
2 Stand 31-12-2022 15.722.000raming


0 1 2 3 4 5 6 7 8
0 Kengetallen: Jaarrekening2017 Begroting2018 Begroting2019 Norm Meerjarenbegroting202020212022
1 netto schuldquote 32% 44% 44% A 45%36%36%
2 netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen 28% 39% 39% A 40%32%32%
3 solvabiliteitsratio 46% 40% 42% B 41%43%41%
4 structurele exploitatieruimte 1% -1% 2% - 3%4%5%
5 grondexploitatie 15% 4% 11% A 7%4%3%
6 belastingcapaciteit 100% 105% 107% C ***


0 1 2 3
0 Kengetallen: Provincie Gelderland 7-10-2015 Signaleringswaarden stresstest 100.000+ gemeenten
1 Categorie A minst risicovol Categorie B Categorie C meest risicovol
2 netto schuldquote < 90% 90 - 130% > 130%
3 netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen < 90% 90 - 130% > 130%
4 solvabiliteitsratio > 50% 20 - 50% < 20%
5 structurele exploitatieruimte Begr én MJR > 0% Begr of MJR > 0% Begr én MJR < 0%
6 grondexploitatie < 20% 20 - 35% > 35%
7 belastingcapaciteit < 95% 95 - 105% > 105%


2020

Bron

Categorie Risico Kans Max. impact Gewogen bedrag
Overig Beheer reuzeberenklauw en Japanse duizendknoop 90.0 450000.0 405000.0
GR / Verbonden partijen Capaciteit t Baken 50.0 580000.0 290000.0
Grondexploitatie Toerekening uren investeringen en grondexploitaties 30.0 675000.0 202500.0
Belasting Onbenutte ruimte onder plafond BTW-compensatiefonds 50.0 250000.0 125000.0
Overig Beheer eikenprocessierups 90.0 100000.0 90000.0
GR / Verbonden partijen Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland (VNOG) 90.0 66000.0 59400.0
Grondexploitatie Stijgende bouwkosten 70.0 20000.0 14000.0
Sociaal domein Jeugdhulp zorg in natura 50.0 100000.0 50000.0
Sociaal domein Jeugdhulp, extra middelen 2022 en verder 10.0 410000.0 41000.0
Omgevingswet Omgevingswet 10.0 370000.0 37000.0
Sociaal domein Toename kosten meldingen huiselijk geweld en kindermishandeling 90.0 30000.0 27000.0
Dividend/Rente Renterisico 10.0 50000.0 5000.0
Grondexploitatie Grondexploitaties 30.0 3485000.0 1045500.0
Onderwijs Scholenbouw Laren 50.0 1300000.0 650000.0
GR / Verbonden partijen Garanties 50.0 395000.0 197500.0
Projecten Etalage naar de Toekomst 10.0 1805000.0 180500.0
Aanbesteding Rondweg Lochem 70.0 160000.0 112000.0
Kapitaalgoederen Lochemsebrug 10.0 460000.0 46000.0
GR / Verbonden partijen PlusOV 30.0 130000.0 39000.0

0 1 2
0 Enorm > 1.000.000 Substantieel Minimaal 16 13 14
1 9 – 10 - 18 3 2 – 4 – 15 8 7 - 17 1 5
2 12 - 19 6 11


0 1 2
0 Enorm > 1.000.000 Substantieel 250.0001.000.000 Matig 100.000250.000 Gering 50.000100.000 Minimaal 0-50.000 16 13 14
1 9 – 10 - 18 3 2 – 4 – 15 8 7 - 17 1 5
2 12 - 19 6 11
3 Onwaarschijnlijk Mogelijk Aannemelijk Waarschijnlijk Zeer 0-20% 20-40% 40-60% 60-80% waarschijnlijk 80-100%


0 1 2
0 1 Omschrijving Risico H Beheer reuzeberenklauw en Japanse duizendknoop et beheersen van de invasieve exoten is een landelijk en ook blijvend vraagstuk. Doel is overlast in de openbare ruimte tegengaan. Daarvoor zijn de huidige budgetten te gering. Op basis van huidige inzichten is een extra jaarlijks budget van maximaal € 450.000 voor de komende 4 jaar nodig voor gerichte aanpak reuzeberenklauw (rbk) en Japanse duizendknoop (jdk). Hiermee verwachten we dat de rbk en jdk beheersbaar is geworden.
1 Beheersmaatregel We maken een beleidsmatige uitwerking, waarbij we een voorkeursaanpak voorstellen. We brengen de financiële gevolgen daarbij in beeld en leggen dit de raad voor.
2 Bruto bedrag € 450.000
3 Kans Zeer waarschijnlijk 80 – 100%
4 Nettobedrag € 405.000


0 1 2
0 Omschrijving Risico ’ Capaciteit t Baken t Baken is een nieuw organisatieonderdeel. Voor 2019/2020 is er tijdelijk extra capaciteit beschikbaar. Uit de evaluatie van ’t Baken gaat blijken wat de structurele benodigde formatie voor ’t Baken is. Het is in dit stadium onduidelijk in hoeverre deze in lijn is met de berekende formatie.
1 Beheersmaatregel We voeren een evaluatie uit. Uit de evaluatie blijkt de structurele benodigde formatie. We brengen de financiële gevolgen daarbij in beeld en leggen dit de raad voor.
2 Bruto bedrag € 580.000
3 Kans Aannemelijk 40 – 60%
4 Nettobedrag € 290.000


0 1 2
0 Omschrijving Risico B Toerekening uren investeringen en grondexploitaties ij de voorbereiding en uitvoering van investeringen en grondexploitaties worden interne uren ingezet. Dit houdt in dat de voorgenomen investeringen inclusief de benodigde interne uren worden geraamd, waardoor er minder lasten op de reguliere begroting drukken. Voorwaardelijk is dat er continuïteit van projecten is. Vanwege de economische omstandigheden bestaat het risico dat er minder projecten in uitvoering worden genomen.
1 Beheersmaatregel Op basis van de tijdregistratie wordt periodiek gerapporteerd over de stand van zaken van deze interne uren.
2 Bruto bedrag € 675.000
3 Kans Mogelijk 20 – 40%
4 Nettobedrag € 202.500


0 1 2
0 Omschrijving Risico I Onbenutte ruimte onder plafond BTW-compensatiefonds n de meicirculaire Gemeentefonds 2018 heeft het rijk de systematiek met betrekking tot de verrekening van de ruimte binnen het BTW-compensatiefonds gewijzigd. De reden hiervoor is dat (de ruimte onder) het plafond BCF momenteel al vanaf januari (in de circulaire) wordt bevoorschot, terwijl het geld pas later dat jaar door het Ministerie van Financiën bij de Miljoenennota in de begroting van het gemeentefonds beschikbaar wordt gesteld. De wijziging levert een structureel financieel nadeel op voor de gemeenten in de begroting. Omdat er nu verrekening achteraf plaatsvindt valt een ingeschat voordeel weg. De provincie als toezichthouder staat gemeenten toe om onder voorwaarden het budgettaire voordeel weer op te nemen in de begroting. Wij hebben dit structureel toegepast in de Begroting 2019. Het Ministerie van BZK komt naar verwachting in 2019 met meer duidelijkheid over hoe kan worden om gegaan met deze wijziging van systematiek.
1 Beheersmaatregel Wij nemen, conform het advies van de provincie, een behoedzame raming op in de begroting. Op grond van de septembercirculaire 2018 is dat voor 2019 het volledige voordeel van € 494.000 en meerjarig daar 50% van, is afgerond € 250.000 structureel.
2 Bruto bedrag € 250.000
3 Kans Aannemelijk 40 – 60%
4 Nettobedrag € 125.000


0 1 2
0 Omschrijving Risico Beheer eikenprocessierups Het beheersen van de invasieve exoten is een landelijk en ook blijvend vraagstuk. Doel is overlast in de openbare ruimte tegengaan. Daarvoor zijn de huidige budgetten te gering. Op basis van de huidige inzichten is een extra jaarlijks budget van ongeveer € 100.000 voor de komende 4 jaar nodig voor gerichte aanpak eikenprocessierups (epr). We verwachten echter niet dat de epr na 4 jaar is uitgeroeid.
1 Beheersmaatregel We maken een beleidsmatige uitwerking, waarbij we een voorkeursaanpak voorstellen. We brengen de financiële gevolgen daarbij in beeld en leggen dit de raad voor.
2 Bruto bedrag € 100.000
3 Kans Zeer waarschijnlijk 80 – 100%
4 Nettobedrag € 90.000


0 1 2
0 6 Omschrijving Risico O V S Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland (VNOG) p 25 februari 2019 zijn we door de VNOG geïnformeerd over de prognose van de financiële tekorten voor de komende jaren. Uit deze informatie bleek dat de tekorten nog groter zijn dan ons eerder is gepresenteerd door de VNOG in oktober 2018, en ook nog eens stijgen vanaf 2020. oor 2020 en verder boeken we de door de VNOG voorspelde stijging van het tekort niet in. De tegenvallende financiële situatie vraagt van de VNOG om een actief en daadkrachtig optreden om de financiële schade te beperken om zoveel mogelijk de nullijn ten opzichte van 2019 te houden. tructureel bedraagt het tekort vanaf 2019 naar verwachting minimaal € 4.500.000. Voor Lochem betekent dit een structurele extra bijdrage vanaf 2019 van € 193.000. Wij hebben dit verwerkt in onze begroting (zie financiële mutaties Kadernota 2020). Naast de hierboven genoemde tekorten speelt het nieuwe beleid van de VNOG. In de Kadernota 2020-2023 van de VNOG wordt het nieuwe beleid benoemd, maar er zijn nog geen bedragen aan gekoppeld.
1 Beheersmaatregel De VNOG heeft advies gevraagd en een plan van aanpak opgesteld. Hierover moet nog besluitvorming plaatsvinden.
2 Bruto bedrag De mogelijke extra kosten voor Lochem bedragen voor de komende jaren: 2020 € 66.000 2021 € 80.000 2022 e.v. € 98.000
3 Kans Zeer waarschijnlijk 80 - 100%
4 Nettobedrag 2020 € 59.400 2021 € 72.000 2022 e.v. € 88.200


0 1 2
0 Omschrijving Risico D Stijgende bouwkosten e bouwprijzen zijn de afgelopen jaren aanzienlijk gestegen. In 2018 gemiddeld 7%. De verwachting is dat de stijging zich voortzet, maar wel afvlakt. Voor langer lopende investeringen is het risico dat de oorspronkelijke investeringsraming niet afdoende is. Er is normaal gesproken geen sprake van tussentijdse indexering bij investeringskredieten.
1 Beheersmaatregel Ontwikkelingen in de markt volgen. Daarbij vindt eerst de afweging plaats of het haalbaar is de investering uit te voeren binnen de oorspronkelijke raming door verantwoorde aanpassing van de kwaliteit/uitgangspunten.
2 Bruto bedrag € 20.000 cumulatief per jaar
3 Kans Waarschijnlijk 60 – 80%
4 Nettobedrag 2019: € 14.000 2020: € 28.000 2021: € 42.000 2022: € 56.000 2023: € 70.000


0 1 2
0 Omschrijving Risico T W Jeugdhulp zorg in natura aakstelling Jeugdhulp Er blijft een risico bij jeugdhulp dat naast de reeds behaalde taakstelling de kosten blijven fluctueren en enkele verwijzingen of schommelingen in vraag tot een stijging kunnen leiden. ijziging Woonplaatsbeginsel Jeughulp Vanaf 2021 wijzigt de verdeling van de Rijksbijdrage op twee onderdelen. 1. De wetswijziging over het Woonplaatsbeginsel (wpb) in de Jeugdwet is nog steeds in voorbereiding. De datum van invoering is uitgesteld naar 1 januari 2021. De financiële gevolgen zijn nog niet bekend. Er is een kans dat het Rijk de uitkering berekent op grond van de werkelijk lasten. Dan zou er in principe geen nadeel of voordeel meer zijn vanaf 2021. Er is een risico dat de laatste verblijfplaats bij een aantal jeugdigen niet te


0 1 2
0 H achterhalen is waardoor gemeente Lochem moet betalen. Daarnaast weten we niet hoeveel jeugdigen er in het land nu voogdij hebben en oorspronkelijk uit Lochem komen. erverdeling gemeentefonds Voor de verdeling van de middelen Sociaal Domein binnen het gemeentefonds komt een nieuw model. Een herverdeling heeft altijd financiële gevolgen. Wat dat voor Lochem betekent is nog onzeker.
1 Beheersmaatregel D A D Met de nieuwe raamovereenkomst is het beperkt mogelijk producten te stapelen. Deze raamovereenkomst is de basis is voor de overeenkomsten met de zorgaanbieders, Daarnaast zijn er nieuwe producten ontwikkeld, vraag gestuurd in plaats van aanbod gericht. We verwachten dat de hulp zo effectiever wordt ingezet. e verwijzingen door huisartsen lopen terug en waar de gemeente zelf meer toewijst, wordt de toewijzing van sGGZ-hulp accurater waardoor de verzilvering realistischer kan worden ingeschat. an de hand van interne maandrapportages en rapportages door de Regio analyseren we de zorgkosten. De Kwaliteitscommissie en Toezicht en Handhaving zien nauw toe op fouten. e pilots vroeg ambulante hulp bij huisartsen, casusregie, monitoring intensieve hulpvormen en gezinscoaches op basisscholen zijn structureel opgenomen in de werkwijze van ’t Baken. De gezinscoach op de scholen en bij de huisartspraktijken kan de verwijzende taak naar een voorziening uit de Jeugdwet steeds meer van de huisarts overnemen. Hierdoor wordt effectievere en efficiëntere zorg ingezet. Op deze manier zetten we verder in op transformatie. Van zwaardere hulp naar lichtere hulpvormen, vroeger problematiek signaleren en aanpakken, eigen kracht van inwoners en hun netwerk en meer preventie. Eind 2019 volgen voorstellen voor andere preventieve activiteiten. Net als vorige jaren zullen we voor voogdij en 18+ nagaan of we in aanmerking komen voor de compensatieregeling.
2 Bruto bedrag € 100.000
3 Kans Aannemelijk 40 - 60%
4 Nettobedrag € 50.000


0 1 2
0 Omschrijving Risico M Jeugdhulp, extra middelen 2022 en verder et de meicirculaire 2019 zijn extra middelen toegevoegd voor Jeugdhulp voor 2019-2021. Voor de gemeenten is belangrijk of ze deze middelen ook voor 2022 en volgende jaren in hun begroting kunnen opnemen. Er komt een onderzoek naar de noodzaak van structurele middelen. De resultaten uit dat onderzoek (afgerond in najaar 2020) dienen als inbreng voor de komende kabinetsformatie (verkiezingen maart 2021). Voor nu is een richtlijn afgesproken hoe de gemeenten mogen omgaan met de mogelijke extra middelen voor 2022 en verder. De richtlijn geeft aan dat de gemeenten een stelpost kunnen opnemen voor de extra middelen. Deze stelpost mag niet hoger zijn dan het extra bedrag over 2021, voor Lochem € 410.000. De extra middelen worden vanuit het financieel toezicht gezien als structureel.
1 Beheersmaatregel Voorwaarde bij het ramen van de stelpost is dat de gemeente zelf maatregelen neemt om de kosten voor jeugdhulp te beheersen. Wij doen dat op diverse manieren.
2 Bruto bedrag € 410.000
3 Kans Onwaarschijnlijk 0 – 20%
4 Nettobedrag € 41.000


0 1 2
0 0 Omschrijving Risico H Omgevingswet et betreft een fundamentele herziening van het omgevingsrecht met grote gevolgen voor de werkwijze van de overheid. Overheden werken samen onder leiding van RWS, VNG, IPO en de Unie van Waterschappen om de invoering van


0 1 2
0 de wet voor te bereiden. Parallel loopt het wetgevingsproces van het Rijk. Invoering van de Omgevingswet is uitgesteld tot 2021. Afhankelijk van de uitkomsten van het wetgevingsproces en de lokale gemeentelijke keuzes is een substantiële vermindering van de legesopbrengsten voor omgevingsvergunningen mogelijk, omdat er bijvoorbeeld meer bouwwerkzaamheden vergunningsvrij zullen zijn. Dit nadeel komt voor rekening van de gemeente.
1 Beheersmaatregel Volgens de huidige inzichten kunnen gemeenten binnen de Omgevingswet zelf in hoge mate bepalen welke activiteiten vergunningsvrij worden. Daarnaast zijn serviceformules in voorbereiding om klantprocessen te stroomlijnen en zodoende de kosten te kunnen afwegen. Door het uitstel van de invoeringsdatum speelt het risico pas in 2021.
2 Bruto bedrag € 370.000
3 Kans Onwaarschijnlijk 0 – 20%
4 Nettobedrag € 37.000


0 1 2
0 1 Omschrijving Risico D Toename kosten meldingen huiselijk geweld en kindermishandeling e wet meldcode huiselijk geweld is per 2019 aangescherpt. Professionals moeten eerder overgaan tot melding bij vermoedens van huiselijk geweld. Landelijk wordt geschat dat dit leidt tot 10-15% meer meldingen. De afwikkeling daarvan leidt tot hogere uitvoeringskosten voor Veilig Thuis NOG en gemeente. We verwachten deze verhoging in 2019/2020 beter te kunnen kwantificeren. We zullen hiervoor in eerste instantie dekking zoeken binnen de gereserveerde tijdelijke middelen voor de transformatie van huiselijk geweld in 2019 en 2020. Verwacht wordt een stijging van € 30.000 aan extra kosten (excl. extra kosten hulpverlening).
1 Beheersmaatregel Door deskundigheidsbevordering van professionals vergroten wij hun efficiency, dit is onderdeel van ons lokale actieplan. Door er vroeger bij te zijn, hopen we hogere zorgkosten in een later stadium te voorkomen. We zetten zoveel mogelijk bewezen effectieve interventies in.
2 Bruto bedrag € 30.000
3 Kans Zeer waarschijnlijk 80 – 100%
4 Nettobedrag € 27.000


0 1 2
0 2 Omschrijving Risico D Renterisico oor de dalende rente op zowel de geldmarkt als de kapitaalmarkt is in de meerjarenbegroting rekening gehouden met een rentepercentage van 0 % voor leningen met een looptijd van maximaal 10 jaar. Omdat het rentepercentage onvoorspelbaar is bestaat er een renterisico voor nieuw af te sluiten kort- en langlopende geldleningen. In de begroting 2020 is rekening gehouden met een halverwege het jaar nieuw af te sluiten langlopende lening van € 10.000.000 tegen een rentepercentage van 1%.
1 Beheersmaatregel Periodiek rente ontwikkeling nauwlettend volgen voor de kort- en langlopende leningen en periodiek de liquiditeitsbehoefte berekenen.
2 Bruto bedrag € 50.000
3 Kans Onwaarschijnlijk 0 – 20%
4 Nettobedrag € 5.000


0 1 2
0 1 3 Omschrijving Risico G Grondexploitaties rondexploitaties brengen risico’s met zich mee. Zowel de voordelen als de nadelen komen ten gunste/laste van de algemene middelen. Als uitgangspunt wordt genomen dat de afzet van de woningbouwkavels in de uitbreidingsplannen gestaag doorgaan met enkele bouwkavels per jaar. De grondexploitatieberekeningen zijn geactualiseerd met peildatum 1 januari 2019. De geraamde resultaten zijn een zo goed mogelijke inschatting op basis van de uitgangspunten. Hoe langer de looptijd van een plan, hoe lastiger deze ontwikkelingen zijn in te schatten.
1 Beheersmaatregel Daar waar nodig vindt overleg plaats met de gemeenteraad over programmawijzigingen en de financiële aspecten daarvan. De ontwikkelingen op de woningmarkt en de risico’s die daaraan kleven, worden in de gaten gehouden.
2 Bruto bedrag € 3.485.000
3 Kans Mogelijk 20 – 40%
4 Nettobedrag € 1.045.500


0 1 2
0 4 Omschrijving Risico I Scholenbouw Laren n de Programmabegroting 2019 en Kadernota 2020 is een bouwkrediet opgenomen van € 5.800.000. Hiermee is rekening gehouden met prijsindexering volgens VNG-norm per 1 januari 2019 en de wettelijke duurzaamheidsmaatregelen. De raming van de investering komt uit op € 7.100.000 op grond van een recent uitgevoerde marktconsultatie. Ook leidt de marktwerking in de bouw tot een fors hogere prijsstijging dan de VNG-norm.
1 Beheersmaatregel De gemeente en schoolbesturen voeren nog verder overleg op welke wijze met het tekort moet worden omgegaan. Daarna volgt mogelijk een voorstel aan de raad voor een eventueel aanvullend krediet.
2 Bruto bedrag € 1.300.000
3 Kans Aannemelijk 40 – 60%
4 Nettobedrag € 650.000


0 1 2
0 5 Omschrijving Risico D Garanties oor de gemeente is in het kader van haar maatschappelijke taak garanties verleend aan verenigingen, stichtingen en het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) voor een totaalbedrag van € 49,9 miljoen. De grootste component betreft het Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) met € 49,5 miljoen. Hier loopt de gemeente nauwelijks risico op basis van de achtervangpositie bij het WSW. Totaalbedrag van de garanties waarover de gemeente risico loopt bedraagt € 0,4 miljoen.
1 Beheersmaatregel Het WSW heeft afspraken gemaakt met de VNG en het ministerie van BZK over toezicht, verantwoording en informatievoorziening aan gemeenten vanuit de corporaties en het WSW over de gemeentelijke achtervangpositie binnen het WSW. Voor de overige garanties geldt dat de gemeente afhankelijk is van de bedrijfsvoering en (financiële) resultaten van de derden aan wie de garanties zijn verstrekt. Het periodiek monitoren is hier van belang.
2 Bruto bedrag € 395.000
3 Kans Aannemelijk 40 – 60%
4 Nettobedrag € 197.500


0 1 2
0 6 Omschrijving Risico S Etalage naar de Toekomst inds 2008 zijn we bezig met de Etalage naar de Toekomst. De projecten Beleef de Berkel en deelplan 2 zijn klaar. Voor deelgebied 1 (Kop van Oost) heeft de raad in juni 2017 ingestemd met de ontwikkeling van het gebied tot woonwijk met 125 woningen. Bij dit raadsbesluit is tevens ingestemd met een aanvullende gemeentelijke bijdrage van maximaal € 2,7 miljoen als tekort (dekking algemene reserve) ten einde de ontwikkeling van de


0 1 2
0 Kop van Oost mogelijk te maken. Voor deelgebied 5 (Hanzepoort) worden op dit moment 24 woon-werkkavels ontwikkeld. De bouwkavels zijn ter ontwikkeling verkocht aan Kreunen Bouw. Het bestemmingsplan is door de raad gewijzigd vastgesteld. Het is afwachten hoe de markt reageert op deze gewijzigde vaststelling en welke gevolgen dit heeft voor de ontwikkeling. Dit betekent dat er enige risico op de uitvoering zit.
1 Beheersmaatregel De woningbouw in Lochem trekt aan, waardoor we verwachten dat meer belangstelling ontstaat. Daarnaast ondersteunen we potentiële kopers.
2 Bruto bedrag € 1.805.000
3 Kans Onwaarschijnlijk 0 – 20%
4 Nettobedrag € 180.500


0 1 2
0 7 Omschrijving Risico D O Rondweg Lochem e provincie Gelderland geeft aan dat de rondweg in 2020 wordt aanbesteed en niet voor eind 2022 gereed zal zijn. Uitloop van de planning heeft direct gevolgen voor twee zaken: nderhoud verharding Kwinkweerd De situatie van de Kwinkweerd vraagt om onderhoudswerkzaamheden om tot het moment van realisatie van de Rondweg goed en veilig bereden te kunnen worden. Het hiertoe benodigde onderhoud bestaat uit het vervangen van de deklaag, het dichten van gaten en belijning en is geraamd op € 115.000. Op korte termijn wordt een technische risico analyse uitgevoerd, om te onderzoeken of met kleinere ingrepen de levensduur verlengd kan worden zonder een verhoogd risico op (schade)claims. Verlengen tijdelijke verkeersregelinstallatie op de Lochemse brug Omdat de Lochemsebrug volgens Rijkswaterstaat niet voldoende draagkracht heeft moet de brug verstevigd worden, zwaar verkeer geweerd worden of het verkeer er per richting overheen laten. Er wordt in 2019 een pilot in gang gezet waarbij de tijdelijke verkeersregelinstallatie (VRI) wordt vervangen door een voorrangsregeling. Wanneer de proef succesvol blijkt, wordt de tijdelijke VRI verwijderd. De kosten voor het nog 3 jaar (2020-2022) in standhouden van de tijdelijke VRI bedragen circa € 45.000 mocht de proef niet slagen. Hiervoor is geen budget.
1 Beheersmaatregel Uitvoeren reparatie Kwinkweerd en langer in stand houden tijdelijke VRI op de Lochemse brug.
2 Bruto bedrag € 160.000
3 Kans Waarschijnlijk 60 – 80%
4 Nettobedrag € 112.000


0 1 2
0 8 Omschrijving Risico O Lochemsebrug p 12 oktober 2015 heeft de gemeenteraad besloten om niet bij te dragen in de versterking van de Lochemsebrug. Inmiddels is er gesproken met het Ministerie, Rijkswaterstaat en Provincie Gelderland. Er zijn een aantal voorstellen gedaan hoe de brug tegen lagere kosten in bedrijf te houden is totdat de rondweg N346 Lochem geopend is. De Provincie gaat na welke ontwikkelingen er spelen rondom de Lochemsebrug en wil deze samenbrengen in een toekomstbeeld voor de brug. Uit dit toekomstbeeld kan de restlevensduur bepaald worden waaraan eventuele investeringen gerelateerd kunnen worden.
1 Beheersmaatregel Het Ministerie beschikt, o.b.v. haar standpunt voor de raadsvergadering van oktober 2015, nu niet meer over middelen om dekking te geven aan de helft van de versterkingskosten. Een eventuele versterking zou nu volledig ten laste moeten komen voor de gemeente Lochem. De gesprekken tussen partijen zijn constructief van aard. Het ligt momenteel niet in de verwachting dat de gemeente gesommeerd wordt de oorspronkelijke versterking te bekostigen. De opgenomen risico´s gaan wel van deze mogelijkheid uit.
2 Bruto bedrag € 460.000
3 Kans Onwaarschijnlijk 0 – 20%
4 Nettobedrag € 46.000


0 1 2
0 9 Omschrijving Risico P PlusOV lusOV is het nieuwe schooljaar 2019-2020 gestart met nieuwe vervoerders, wat mogelijk gevolgen heeft voor de efficiëntie van het vervoer. Daarnaast is met één van de vervoerders van het routegebonden vervoer nog een verschil van inzicht met betrekking tot de facturen over het schooljaar 2018-2019. Er zijn gesprekken gevoerd, deze hebben niet geleid tot een acceptabele oplossing voor beide partijen. De uitkomst van de afwikkeling van dit dispuut is op dit moment niet in te schatten, maar kan leiden tot een materieel bedrag.
1 Beheersmaatregel Er worden scherpe afspraken gemaakt tussen PlusOV en de gemeenten om de start van het schooljaar goed te laten verlopen en goed en efficiënt te kunnen plannen. De formatie bij PlusOV is uitgebreid om goed vervoer en goede dienstverlening te organiseren. PlusOV stelt een plan voor kostenbeheersing op.
2 Bruto bedrag € 130.000
3 Kans Mogelijk 20 – 40%
4 Nettobedrag € 39.000


0 1 2
0 Beoordelingstabel weerstandsvermogen
1 Schaal Ratio weerstandsvermogen Betekenis
2 A > 2,0 Uitstekend
3 B 1,4 < x < 2,0 Ruim voldoende
4 C 1,0 < x < 1,4 Voldoende
5 D 0,8 < x < 1,0 Matig
6 E 0,6 < x < 0,8 Onvoldoende
7 F < 0,6 Ruim onvoldoende


0
0 Overzicht verloop algemene reserve 2014-2023
1 Stand 31-12-2013 4.917.000 werkelijk toevoeging 15.789.000 onttrekking -2.676.000 Stand 31-12-2014 18.031.000 werkelijk toevoeging 2.494.000 onttrekking -2.444.000 Stand 31-12-2015 18.080.000 werkelijk toevoeging 1.565.000 onttrekking -2.292.000 Stand 31-12-2016 17.353.000 werkelijk toevoeging 1.695.000 onttrekking -5.078.000 Stand 31-12-2017 13.970.000 werkelijk toevoeging 7.245.000 onttrekking -4.367.000 Stand 31-12-2018 16.848.000 werkelijk toevoeging 2.149.000 onttrekking -4.528.500 Stand 31-12-2019 14.468.500 raming toevoeging 689.000 onttrekking -2.446.500 Stand 31-12-2020 12.711.000 raming toevoeging 417.000 onttrekking -435.000 Stand 31-12-2021 12.693.000 raming toevoeging 254.000 onttrekking -225.000 Stand 31-12-2022 12.722.000 raming toevoeging 368.000 onttrekking -
2 Stand 31-12-2023 13.090.000 raming


0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
0 2020 2021 2022 2023 Omschrijving onttrekking toevoeging saldo onttrekking toevoeging saldo onttrekking toevoeging saldo onttrekking toevoeging 435 225 Algemene reserve 2.447 689 -1.758 417 -18 254 29 368 saldo 368
1 Reserve afvalstoffenheffing 0 0 0 0
2 Reserve functiegericht wegbeheer 100 -100 100 -100 100 -100 100 -100
3 1.407 1.385 1.350 1.350 Reserve kapitaallasten 268 -1.139 257 -1.129 245 -1.105 245 -1.105
4 Reserve Kop van Oost 0 0 0 0
5 44 Reserve riolering -44 0 0 2.054 Reserve rondweg Lochem -2.054 0 0 0 0
6
7 10 10 Reserve Sociaal Domein -10 -10 0 0
8 29 29 29 29 Reserve vervanging ondergrondse verzamel containers 29 29 29 29
9 Reserve wonen 0 0 0 Totaal 6.062 986 -5.076 1.930 703 -1.228 1.675 528 -1.147 1.450 642 0 -808


0 1 2 3 4 5
0 Specificatie mutaties algemene reserve
1 Onttrekkingen raadsbesluit 2020 2021 2022 2023
2 Bestuursrapportage 2017 (overheveling budget) 9-10-2017 50.000
3 Kadernota 2018 (nieuw beleid - omgevingswet) 3-7-2017 490.000 525.000 525.000
4 Duurzaam beheer bomen buitengebied - achterstallig onderhoud 23-5-2016 60.000
5 Bestuursrapportage 2018 (overheveling budgetten, omgevingswet) 15-10-2018 195.000 -90.000 -300.000
6 Begroting 2019 (nieuw beleid, begrotingstekort) 5-11-2018 687.500
7 Kadernota 2020 (begrotingstekort) 27-5-2019 1.074.000 167.000
8 Bestuursrapportage 2019 (overheveling budgetten 7-10-2019 256.500
9 Begroting 2020 (verlaging begrotingstekort) 11-11-2019 -366.500 -167.000
10 TOTAAL 2.446.500 435.000 225.000 0


0 1 2 3 4 5
0 Toevoegingen raadsbesluit 2020 2021 2022 2023
1 Kaderbrief 2019 (winsten grondexploitaties) 9-7-2018 5.000
2 Bestuursrapportage 2018 (winsten grondexploitaties) 15-10-2018 569.000 417.000 249.000 368.000
3 Kadernota 2020 (bijstelling omgevingswet) 27-5-2019 50.000
4 Bestuursrapportage 2019 (verkoop Exel Tol) 7-10-2019 70.000
5 TOTAAL 689.000 417.000 254.000 368.000


0 1 2 3 4 5 6 7 8
0 Kengetallen: Jaarrekening 2018 Begroting 2019 Begroting 2020 Norm Meerjarenbegroting 2021 2022 2023
1 netto schuldquote 36% 44% 38% A 36% 34% 32%
2 netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen 30% 39% 33% A 31% 29% 27%
3 solvabiliteitsratio 42% 42% 41% B 40% 42% 41%
4 structurele exploitatieruimte 2% 2% 0% A 1% 1% 2%
5 grondexploitatie 16% 11% 13% A 9% 6% 4%
6 belastingcapaciteit 104% 108% 114% C 114% 114% 114%


0 1 2 3
0 Kengetallen: Provincie Gelderland 7-10-2015 Signaleringswaarden stresstest 100.000+ gemeenten
1 Categorie A minst risicovol Categorie B Categorie C meest risicovol
2 netto schuldquote < 90% 90 - 130% > 130%
3 netto schuldquote gecorrigeerd voor alle verstrekte leningen < 90% 90 - 130% > 130%
4 solvabiliteitsratio > 50% 20 - 50% < 20%
5 structurele exploitatieruimte Begr én MJR > 0% Begr of MJR > 0% Begr én MJR < 0%
6 grondexploitatie < 20% 20 - 35% > 35%
7 belastingcapaciteit < 95% 95 - 105% > 105%